به گزارش خبرنگار ملکان – مریم مشایخ
پرسه گاه و بی‌گاه سگ‌های ولگرد در مناطق مسکونی و بافت شهری زخم کهنه‌ای است که التیام آن مطالبه اصلی شهروندان گلستانی به شمار می‌رود؛ معضلی که علاوه‌بر سلامت مردم، حیات وحش را هم نشانه گرفته و نیازمند ورود جدی‌تر دستگاه‌های متولی برای کنترل و ساماندهی سگ‌های بدون‌صاحب است.
امروزه نه حاشیه شهرها و جاده‌ها که خیابان‌ها و معابر شهرها و روستاهای گلستان از پرسه سگ‌های ولگرد در امان نیست، سگ‌های بدون صاحب منشا انواع بیماری‌ها هستند که بیماری هاری از جمله عامل بیماری‌زایی است که انسان در صورت ابتلا، چاره‌ای جز رویارویی با مرگ را ندارد.
آمارها حاکی از آن است که ایران از جمله کشورهایی است که بین ۲۱ تا ۲۵ گونه جانوری در حال انقراض ساکن در آن، توسط سگ‌های بدون صاحب در معرض تهدید قرار دارند.
کنترل و ساماندهی سگ‌های ولگرد در کشورمان مربوط به وزارت کشور است و بر همین اساس، این مهم در محدوده و حریم شهرها و شهرک‌ها بر عهده شهرداری‌ها و در زیستگاه‌ها و توقفگاه‌های انسانی خارج از محدوده و حریم شهرها و شهرک‌ها، به عهده بخشداری‌ها و در محدوده روستاها، به عهده دهیاری‌ها است.
سال‌ها پیش اتلاف سگ‌های ولگرد یکی از راه‌های کنترل این آسیب در جامعه بود اما با اعتراض سازمان‌های حمایت از حقوق حیوانات، طرح اتلاف سگ‌های ولگرد و کنترل حیوانات ناقل بیماری متوقف شد و پس از آن اجرای طرح جمع‌آوری و نگهداری سگ‌های ولگرد کلید خورد که با اجرای این دستورالعمل، تعداد سگ‌های ولگرد و تردد دسته‌جمعی و گله‌ای آنان در سطح شهرها و معابر افزایش چشمگیری داشته است.
گرچه انجمن‌های حمایت از حقوق حیوانات با اعتراض‌های پیاپی مانع اتلاف سگ‌های ولگرد شدند اما در عمل هیچ اقدامی در حمایت از این حیوانات بی‌صاحب انجام ندادند و تنها با حمایت کلامی، باری سنگین را بر دوش مردم و متولیان امر گذاشتند.
براساس اعلام مرکز بهداشت گلستان بیش از ۱۸ هزار گلستانی در سال ۱۴۰۲ و پنج هزار و ۷۳۳ نفر در سه ماه نخست امسال دچار گزش شدند که اکثر این گزش‌ها توسط سگ‌ها انجام شده است، همچنین سالانه ۴۰۰ میلیارد ریال اعتبار برای واکسیناسیون هزینه می‌شود که در صورت کنترل و ساماندهی سگ‌های ولگرد این میزان اعتبار می‌تواند در بخش دیگری صرف شود.
سگ‌گزیدگی بیش از ۱۳ هزار گلستانی
معاون فنی مرکز بهداشت گلستان در این باره گفت: پس از گزش سگ تازه مشکلات مراکز بهداشت شروع می‌شود چراکه باید مبالغ هنگفتی را صرف واکسیناسیون، کشیک همکاران و راه‌اندازی مراکز برای انجام واکسیناسیون شود.
دکتر سید مهدی صداقت ادامه داد: در گذشته برنامه اتلاف سگ‌های ولگرد انجام می‌شد که این معضل را تا حدود زیادی کنترل می‌کرد اما در حال حاضر گزش سگ‌های ولگرد در گلستان، ماهانه روند افزایشی دارد و از سالانه ۱۹ هزار گزش که در گلستان رخ می‌دهد بیشتر آن مربوط به گزش سگ‌های ولگرد و صاحبدار است.
به گفته وی؛ پارسال بیش از ۱۸ هزار گزش در استان گلستان گزارش شده که از این تعداد، ۱۰ هزار و ۴۹۷ گزش مربوط به سگ صاحبدار و سه هزار و ۶۰ مورد مربوط به سگ ولگرد بوده است.
این مقام مسوول تاکید کرد: در کشورهای دیگر نیز شهرداری و یا ارگان‌های دیگر سگ ولگرد را تا ۲ هفته نگهداری می‌کنند اما اگر برای آن متقاضی پیدا نشد آن را معدوم می‌کنند.
معاون فنی مرکز بهداشت گلستان با بیان اینکه شهرداری‌ها در ساماندهی سگ‌های ولگرد مستاصل شدند و نمی‌دانند باید چه کنند، گفت: براساس آخرین تصمیم قرار بود وزارت کشوری اعتباری به این بخش اختصاص یابد تا سه پناهگاه دیگر نیز در استان ایجاد شود.
به گفته صداقت؛ بهترین کار این است که مراکز نگهداری در مدت ۲ هفته کارهای اولیه از جمله عقیم‌سازی را انجام دهند و اگر سگ قابلیت نگهداری ندارد و یا کسی مسوولیت آن را بر عهده نگرفت به روش‌های انسان‌دوستانه معدوم شود.
وی خواستار جلوگیری از غذارسانی اشتباه به سگ‌های ولگرد شد و افزود: این مساله موجب زاد و ولد بیشتر سگ‌ها می‌شود، از سویی دیگر اخلاق سگ‌ها را باید بشناسیم که چطور انسان را مورد گزش قرار می‌دهد برای مثال هنگام دولا شدن و یا اگر انسان بخندد و سگ دندان‌های انسان را ببیند تصور می‌کند فرد قصد حمله به او را دارد و در این مواقع گزش رخ می‌دهد.
رییس اداره نظارت برحیات وحش استان گلستان با بیان اینکه افزایش روزافزون سگ‌های ولگرد در جامعه، معضلاتی را به وجود آورده، اظهار کرد: افزایش بی‌رویه هر حیوانی حتی در حیات وحش مشکل‌ساز است، امروزه آمار سگ‌های ولگرد آنقدر زیاد شده که دیگر به زیستگاه‌های طبیعی هجوم آورده طوری که این معضل در پارک‌های جنگلی از جمله النگدره به خوبی قابل مشاهده است.
پرسه سگ‌های ولگرد در جنگل مانع آسایش حیوانات وحشی
محمود شکیبا گفت: پرسه سگ‌های ولگرد علاوه‌بر انسان‌ها در حیات وحش نیز رعب و وحشت ایجاد می‌کند و حضور آنها، آسایش برخی حیوانات مانند خرگوش، شوکا و گرازها را در جنگل مختل می‌کند.
وی با بیان اینکه بسیاری از حیوانات وحشی در جنگل طعمه سگ‌های ولگرد می‌شوند، تصریح کرد: افزایش روزافزون سگ‌های بلاصاحب و صاحبدار موجب اشاعه بیماری کشنده هاری در انسان و دیگر حیوانات می‌شوند و دولت باید مبالغ هنگفتی را صرف کنترل این بیماری کند.
رییس اداره نظارت برحیات وحش استان گلستان تاکید کرد: معضل دیگر حضور سگ‌های ولگرد در حیات وحش، جفت‌گیری آنها با گرگ‌ها و تولد حیوانی به نام گرگاس است که درندگی گرگ‌ها و نترسی و شجاعت سگ‌ها را دارد و با حضور در دل شهرها و روستاها به مردم و حیوانات اهلی حمله می‌کنند.
شکیبا با تاکید بر اینکه سرگردانی سگ‌های ولگرد بدون ساماندهی دقیق مشکلاتی را ایجاد می‌کنند که گریبان ما را خواهد گرفت، بیان کرد: شهرداری‌ها باید با جدیت بیشتری وارد عمل شوند، از سویی دیگر مردم هم از غذادهی خودسرانه به این سگ‌ها بپرهیزند.
هزینه نگهداری سگ‌های ولگرد هنگفت است
سرپرست امور شوراها و شهرداری‌های استان گلستان نیز در این باره به خبرنگار ایرنا اظهار کرد: آمار دقیقی از میزان سگ‌های ولگرد وجود ندارد اما برآوردها حاکی از وجود ۲۰ الی ۴۰ هزار سگ ولگرد در استان گلستان است.
سید محسن حسینی با بیان اینکه افزایش سگ‌های ولگرد نگرانی سازمان محیط زیست را هم به دنبال داشته است، افزود: سگ‌های ولگرد علاوه‌بر آسیب به حیات وحش، آرامش و آسایش مردم را هم نشانه می‌روند.
سرپرست امور شهری و شوراهای استانداری گلستان متذکر شد: گرچه برخی دوستداران حیوانات مانع اتلاف و عقیم‌سازی سگ‌های ولگرد هستند اما حتی حاضر به نگهداری یکی از این سگ‌ها هم نیستند و صرفا با حمایت کلامی و کورکورانه و با غذادهی اشتباه، بر این معضل دامن می‌زنند.
حسینی با بیان اینکه رایزنی‌ها برای تامین زمین و احداث یک پناهگاه متمرکز نگهداری سگ‌های ولگرد با ظرفیت سه هزار نفر در دستور کار ما قرار دارد، تصریح کرد: مساله اصلی ما جمع‌آوری سگ‌های ولگرد از کف خیابان بود لذا همه شهرداری‌های سطح استان در قدم اول مکلف به راه‌اندازی مراکز موقت نگهداری سگ‌های ولگرد شدند همچنین شهرهایی که آنچنان با معضل سگ‌های ولگرد مواجه نیستند از ظرفیت مراکز شهرهای همجوار استفاده می‌کنند.
سرپرست امور شهری و شوراهای استانداری گلستان معتقد است؛ عقیم‌سازی هر سگ به ۳۰ میلیون ریال هزینه نیاز دارد لذا اگر قرار بر عقیم‌سازی همه سگ‌های ولگرد باشد باید اعتبار هنگفتی برای این مساله تامین شود با این وجود تلاش ما توسعه عقیم‌سازی سگ‌های ولگرد است.
وی نگهداری سگ‌های ولگرد را امری هزینه‌بر خواند و توضیح داد: در حالی که هزینه سالانه نگهداری معتادان متجاهر سالانه ۳۰۰ میلیون ریال است اما هزینه نگهداری یک سگ ولگرد سالانه ۲۳۰ میلیون ریال است.
حسینی از کاهش محسوس سگ‌های ولگرد در ماه‌های اخیر در گلستان خبر داد و گفت: البته هنوز تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله داریم و ایده‌آل ما این است که مردم استان هنگام تردد در خیابان‌ها و معابر شاهد پرسه هیچ سگ ولگردی نباشند.
سرپرست امور شهری و شوراهای استانداری گلستان غذادهی از سوی برخی مردم را عامل افزایش سگ‌های ولگرد در جامعه دانست و افزود: ساماندهی و کنترل سگ‌های ولگرد و جمع‌آوری این سگ‌ها از کف خیابان باید به یک مطالبه عمومی تبدیل شود و معدوم‌سازی سگ ولگرد با اعتراض مردم روبه‌رو نشود.
وی با بیان اینکه تاکنون هیچ اعتبار ملی برای نگهداری سگ‌های ولگرد اختصاص نیافته و هزینه‌های فعلی از محل اعتبارات داخلی انجام می‌شود، گفت: یکی از دغدغه‌های ما کنترل و ساماندهی سگ‌های ولگرد است تا ضمن حفظ آرامش شهروندان از سرایت بیماری‌ها به انسان جلوگیری شود.
حسینی با بیان اینکه حدود ۴۳ هزار سگ صاحبدار در استان گلستان وجود دارد که مسوولیت آنان بر عهده صاحبانشان است، گفت: اکثر مواقع گزش‌ها توسط سگ‌های صاحبدار انجام می‌شود، از ۱۸ هزار گزشی که پارسال در گلستان گزارش شده بیش از ۱۵ هزار مورد آن مربوط به گزش سگ‌ها بوده و از این میزان تنها سه هزار گزش مربوط به سگ‌های بلاصاحب بوده است.
- منبع خبر : ایرنا
