در روزهایی که فشارهای اقتصادی بر شانه‌های اقشار مختلف سنگینی می‌کند، نانوایان مازندران نیز از این قاعده مستثنی نیستند؛ قشری که با وجود زحمت فراوان، سهمی از تصمیم‌سازی‌ها ندارد و صدایشان کمتر شنیده شده است.
اما این بار، استاندار مازندران پای درد دل آن‌ها نشست تا از نزدیک با مشکلاتی آشنا شود که سال‌هاست در دل تنورهای داغ نانوایی‌ها سوخته‌اند.
در مازندران حدود پنج هزار نانوایی فعال هستند که بیش از ۷۰ درصد آن‌ها سهمیه‌ای کمتر از هشت کیسه آرد دارند. این موضوع سبب شده بسیاری از نانوایان نتوانند بیش از ۳ تا ۵ ساعت در روز فعالیت کنند؛ وضعیتی که نه تنها معیشت آن‌ها را به خطر انداخته، بلکه موجب صف‌های طولانی در نانوایی‌های دارای سهمیه بیشتر در ساعات پایانی روز شده است. این در حالی است که دولت سالانه بیش از ۱۱ هزار میلیارد تومان یارانه نان در استان پرداخت می‌کند، اما توزیع و نظارت ناکارآمد بر این یارانه‌ها موجب بروز تخلفات و بی‌عدالتی در سهمیه‌ها شده است.
یونسی رستمی: مدافع یا میانجی؟ استاندار مازندران، مهدی یونسی رستمی، در دیدار با نانوایان قول داد با وزرای کشور و اقتصاد وارد گفت‌وگو شود و موضوع را تا حصول نتیجه پیگیری کند. هرچند این رویکرد ارتباط‌محور قابل‌تحسین است، اما تجربه نشان داده وعده‌ها بدون پشتوانه اجرایی و بدون اصلاح ساختار توزیع و قیمت‌گذاری آرد، تنها مُسکّنی موقتی بر زخمی کهنه است.
تناقض آمار و واقعیت میدان
در حالی که سرپرست شرکت غله و خدمات بازرگانی استان از پرداخت یارانه گسترده سخن می‌گوید و آمارهایی رسمی ارائه می‌دهد، واقعیت میدانی حکایت دیگری دارد: نانوایانی که توان پرداخت حقوق کارگر را ندارند، تجهیزات مستهلک دارند، و در نهایت یا مجبور به تعدیل نیرو می‌شوند یا از چرخه اقتصادی خارج می‌گردند. این تناقض میان سیاست‌های کلان و تجربه زیسته نانوایان، زنگ خطری است که باید جدی گرفته شود.
قیمت گندم در یک دهه از ۱,۱۵۰ تومان به ۲۰,۵۰۰ تومان رسیده، اما قیمت آرد یارانه‌ای همچنان درجا زده است. این سیاست تثبیت قیمت که در ظاهر به نفع مردم است، در عمل نانوایان را قربانی کرده و زمینه تخلفاتی مانند فروش آرد یارانه‌ای در بازار آزاد یا کاهش کیفیت نان را فراهم کرده است. آیا وقت آن نرسیده که مسئولان به جای پاک کردن صورت مسئله، به اصلاح ریشه‌ای قیمت‌گذاری و سهمیه‌بندی بپردازند؟
نادیده گرفتن خواسته‌های نانوایان فقط یک مطالبه صنفی را نادیده نمی‌گیرد، بلکه حلقه‌ای حیاتی در زنجیره امنیت غذایی را به خطر می‌اندازد. نان، قوت اصلی مردم است و کیفیت و دسترسی به آن، به صورت مستقیم با معیشت، سلامت و رضایت عمومی گره خورده است. تضعیف نانوایی‌ها، تضعیف این زنجیره است.
دردها را شنیدن، گام اول است
استاندار مازندران گام اول را برداشته: شنیدن. اما گام‌های بعدی، یعنی پیگیری، اصلاح ساختار، بازنگری در سیاست‌های حمایتی و تضمین معیشت پایدار برای نانوایان، آزمون واقعی خواهد بود. آینده نان در مازندران نه فقط به سیاست‌های ارزی و کشوری، بلکه به جسارت تصمیم‌گیری در استان نیز بستگی دارد. و اگر قرار است نانوایان همچنان با «نان بی‌مزد» بسوزند، نمی‌توان انتظار داشت تنور اعتماد مردم به دولت همچنان گرم بماند.
- نویسنده : سمانه اسلامی
