سمانه اسلامی ورکی
اما آنچه این استان را در کنار زیبایی‌هایش به چالش کشیده، گره‌های کور ترافیکی در محورهای ارتباطی‌اش است؛ گره‌هایی که سال‌هاست با وعده‌های نیمه‌کاره و طرح‌های معطل، باز نشده‌اند.*
هراز، کندوان، سوادکوه، کیاسر، کناره و جاده گلوگاه ۶ محور اصلی مازندران است که این استان را به استان‌های تهران، البرز، سمنان، گیلان و گلستان متصل می کند. برابر آمار، سالانه بیش از ۵۰۰ میلیون دستگاه خودرو در محورهای مازندران تردد دارند که ۱۱ درصد از این ترددها در محورهای اصلی و بقیه درون شهری است. مازندران ۱۰ هزار و ۴۰۰ کیلومتر راه اصلی و فرعی دارد که حدود سه هزار کیلومتر از آن جاده اصلی و بقیه محور روستایی است.
جاده چالوس، با نام رسمی جاده ۵۹، یکی از مهم‌ترین جاده‌ها برای دسترسی به شمال ایران برای مردم ایران است که از استان البرز آغاز می‌شود و کلان‌شهر کرج و تهران بزرگ را به چالوس در نزدیکی سواحل دریای مازندران متصل می‌کند. جاده چالوس برای بسیاری از مردم کرج و تهران برای رفتن به‌سمت جاذبه‌های گردشگری شمال ایران در تعطیلات آخرهفته نقش اساسی ایفا می‌کند. محور چالوس–کرج دارای چشم‌اندازهای بکر و طبیعی و از محبوب‌ترین مسیرهای منتهی به شمال ایران می‌باشد که همین امر گاهی سبب ترافیک‌های سنگین در تعطیلات می‌شود. جاده چالوس یکی از پر رفت‌وآمدترین جاده‌های ایران است.
تا اواخر دوره قاجار، جاده‌ای بین کرج – چالوس وجود نداشته و تنها یک مسیر خاکی و مالرو، راه دسترسی به روستاهای این منطقه را تشکیل می‌داده اما به‌گونه‌ای نبود که ارتباط دهنده شمال و جنوب کشور باشد. این جاده در اردیبهشت ۱۳۱۰ آغاز و در سال ۱۳۱۲ مورد بهره‌برداری قرار گرفت. طول این جاده ۱۶۸ کیلومتر و عرض آن ۸ متر و در برخی قسمت‌ها به ده الی دوازده متر هم می‌رسید.
طرح‌هایی که خاک خوردند
جاده هراز نیز با سابقه‌ای طولانی، از پرترددترین محورهای کشور است. طرح چهارخطه کردن آن از سال ۱۳۸۹ آغاز شد و قرار بود در پنج سال به پایان برسد. اما با تزریق قطره‌چکانی اعتبار، تنها ۷۶ کیلومتر از ۱۰۱ کیلومتر حوزه مازندران تعریض شده است. بخش‌های کوهستانی، پل‌ها و ابنیه فنی همچنان در انتظار بودجه‌ای هستند که هر سال وعده‌اش داده می‌شود.
جاده سوادکوه نیز با عبور از شهرهای شیرگاه، زیرآب و پل سفید، بار سنگین ترافیک را به دوش می‌کشد. ساخت پل جدید در پل سفید، که قرار بود گره ترافیکی این محور را باز کند، از سال ۱۳۸۳ آغاز شد و تا امروز معطل مانده است. استاندار مازندران از این تأخیر ۲۵ ساله به‌عنوان «شرمندگی نزد مردم» یاد کرده است.
وعده‌ها، بی‌عملی‌ها و شرمندگی‌ها
مهدی یونسی رستمی، استاندار مازندران، در جلسه شورای اداری استان، با اشاره به طرح‌های معطل‌مانده در ساری و پل سفید، تأکید کرد: «مازندرانی‌ها مردم نجیب و همراه نظام هستند. نباید با کوتاهی‌های این‌چنینی، آنها را از خدمات مطلوب محروم کنیم.
اما پرسش اساسی اینجاست: چرا با وجود شناخت دقیق از حجم ترافیک، اهمیت گردشگری و نیازهای مردم، طرح‌های زیرساختی این‌چنین به تأخیر افتاده‌اند؟ آیا مشکل فقط کمبود اعتبار است یا ضعف در مدیریت، اولویت‌بندی و پیگیری نیز نقش دارد؟
مدیر کل راهداری و حمل و نقل جاده ای استان مازندران با اشاره به اینکه برای ایمن سازی مسیر جاده کندوان در ۲ سال اخیر اقدامات خوبی انجام شد که اثرات آن صفر شدن مرگ و میر براثر سقوط سنگ است، ادامه داد: تیم کارشناسی برای ایمن سازی محور، نقاط مستعد ریزش سنگ مسیر را شناسایی کرده است.
محسن محمدنژاد افزود: از جمله این نقاط پُرخطر «کمر زرد» است که برای ایمن سازی مسیر گالری بتنی به طول ۲۲۰ متر پیش بینی شد و تاکنون بیش از ۲ هزار میلیارد ریال برای اجرای آن هزینه شده است.
وی با تاکید بر اینکه اجرای این طرح بازخورد خوبی در ایمن سازی مسیر داشته است، اضافه کرد: بررسی های میدانی نشان می دهد که این گالری های بتنی مانع سقوط سنگ بر روی خودروهای عبوری شده است.
مدیر کل راهداری و حمل و نقل جاده ای مازندران اعتبار مورد نیاز برای پرداخت دیون و مطالبات پیمانکار طرح را هزار میلیارد ریال اعلام کرد.
وی همچنین از نصب توری سنگی در بخشی از محور کندوان به عنوان دیگر اقدام انجام شده برای ایمن سازی مسیر عنوان و خاطرنشان کرد: با صرف ۸۵۰ میلیارد ریال اعتبار نیمی از طرح انجام شده است.
به گفته محمدنژاد، همچنین در بخش دیگری از محور احداث دیوار و بلوک سنگی به طول سه کیلومتر انجام شد تا از رانش زمین در مسیر و وقوع حادثه جلوگیری کند.
وی تاکید کرد: این اقدامات باعث ایجاد ایمنی نسبی در جاده کندوان شده است به طوریکه در سال گذشته و امسال حادثه منجر به فوت ناشی از سقوط سنگ نداشتیم.
مدیر کل راهداری و حمل و نقل جاده ای مازندران از کندوان به عنوان جاده قدیمی کشور و استان نام برد که طی سالها برای ترمیم و ایمن سازی آن هزینه ای نشده و اکنون با رفع نواقص موضوع جبران شده است.
البته سه محور ذکر شده بخشی از طرح های راهسازی استان مازندران به شمار می روند که تعلل و تاخیر در روند اجرای آنها دلیلی بر ایجاد بار ترافیکی در منطقه شده است، علاوه بر این آزادراه قائمشهر به ساری که به عنوان راه میانبر برای کاهش بار ترافیکی شلوغ ترین جاده کشور و مازندران به شمار می رود نیز درگیر مشکلات اعتباری است.
مازندران، با تمام ظرفیت‌های گردشگری و اقتصادی‌اش، درگیر گره‌هایی است که سال‌هاست باز نشده‌اند. ترافیک، دیگر فقط یک معضل نیست؛ نمادی از بی‌تدبیری، تأخیر و بی‌اعتمادی است. اگر امروز برای نوسازی و توسعه جاده‌ها اقدام جدی نشود، فردا نه‌تنها مسافران، بلکه خود مردم مازندران نیز در صف ترافیک، منتظر وعده‌هایی خواهند بود که هرگز به مقصد نرسیدند.
- نویسنده : سمانه اسلامی
