این قشر زحمتکش که با روحی مقاوم‌تر از فولاد، در سخت‌ترین شرایط، به مراقبت از بیماران می‌پردازند، هم‌اکنون با چالش‌های متعددی مواجه‌اند که نه تنها سلامت خودشان بلکه کیفیت خدمات درمانی را نیز تهدید می‌کند
آمارها حکایت از کمبود جدی نیروی پرستاری در استان مازندران دارد. بر اساس اطلاعات رسمی، بیش از ۳۴۰ نیروی پرستار و بیش از ۱۱۰۰ کمک‌پرستار در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی این استان کمبود دارد. این خلأ نیروی انسانی سبب شده تا فشار کاری روی پرستاران شاغل افزایش یابد و در نتیجه فرسودگی شغلی و نارضایتی آنها تشدید شود.
پرسنل پرستاری نه تنها با مشکلات کمبود نیروی انسانی روبه‌رو هستند، بلکه فشارهای روانی ناشی از مواجهه مستقیم با بیماران در شرایط بحرانی، آسیب‌های جدی به سلامت روان آنها وارد کرده است. این مسئله، همراه با ساعات کاری نامناسب و شیفت‌های سنگین، باعث شده میزان فرسودگی شغلی در میان پرستاران به شدت افزایش یابد.
مطالعات نشان می‌دهد که فرسودگی شغلی در پرستاران می‌تواند منجر به کاهش کیفیت مراقبت از بیماران، اشتباهات درمانی و حتی ترک شغل شود که تبعات آن برای نظام سلامت بسیار پرهزینه است.
از دغدغه‌های اساسی پرستاران مازندران، پرداخت‌های نامنظم و نابرابر حقوق و مزایا است. یکی دیگر از معضلات پرستاران، خشونت‌های فیزیکی و روانی است که برخی از آنها به شکل افقی و عمودی در محیط کار تجربه می‌کنند. خشونت افقی از سوی همکاران باتجربه‌تر و خشونت عمودی از سوی مدیران بالا‌دستی، به عنوان دو چالش مهم در مسیر فعالیت پرستاران شناخته می‌شود.
معاون پرستاری وزارت بهداشت تأکید کرده است که این نوع خشونت‌ها قابل پذیرش نیست و برای رفع آنها باید اقدامات جدی صورت گیرد. هرچند گزارش‌های رسمی از این خشونت‌ها در بیمارستان‌های دولتی به صورت گسترده ثبت نشده، اما شنیده‌ها و گزارش‌های میدانی حاکی از واقعیت دیگری است.
برنامه‌ها و راهکارهای وزارت بهداشت برای رفع مشکلات پرستاران
با وجود چالش‌های متعدد، وزارت بهداشت و درمان کشور برنامه‌های متعددی برای بهبود وضعیت پرستاران در دستور کار قرار داده است. جذب ۱۲ هزار پرستار از طریق آزمون استخدامی جدید و افزایش ضریب اضافه‌کاری تا ۲.۵ برابر، از جمله اقداماتی است که در سال‌های اخیر اجرا شده است.
معاون پرستاری وزارت بهداشت با ارائه آماری از مهاجرت پرستاران، این موضوع را یک چالش بزرگ دانست و با اشاره به اینکه در سال گذشته، ۵۷۰ پرستار از ایران مهاجرت کرده‌اند، گفت: این امر ۴ هزار میلیارد تومان به کشور ضرر زده است.
دکتر عباس عبادی در جمع جامعه پرستاری شهرستان قائم‌شهر با اشاره به اینکه کمبود پرستار، پرستار کم‌سواد و پرستار کم‌انگیزه، همگی به ضرر مردم تمام می‌شود، تأکید کرد: اگر پرستاری مسیر شغلی خود را به دلیل مشکلات تغییر دهد مانند رفتن به سمت کارهای زیبایی، مهاجرت یا سایر مشاغل، دود آن به چشم مردم می‌رود و سلامت جامعه آسیب می‌بیند.
معاون پرستاری وزارت بهداشت بیان کرد: پیگیری مطالبات صنفی جامعه پرستاری تنها به این دلیل است که آنها بتوانند خدماتی با کیفیت، بدون منت و کریمانه به مردم ارائه دهند.
دکتر عبادی خاطرنشان کرد: دولت چهاردهم و رئیس‌جمهور، بر حفظ منابع انسانی و جلب رضایت آنها تأکید کرده و این امر را یک هدف کلان می‌دانند.
معاون پرستاری وزارت بهداشت بر لزوم واقع‌بینی و انجام کارهای کوچک برای حل مشکلات بزرگ تأکید کرد و با اشاره به وجود ۲ درصد از تعرفه پرستاری برای آموزش و توانمندسازی، افزود: این مبلغ می‌تواند برای برگزاری دوره‌های آموزشی و پرداخت حق‌الزحمه مربیان استفاده شود.
این مسئول پیشنهاد داد: با برگزاری دوره‌های یکساله، نیروی چندمنظوره تربیت شود تا بتوان از آنها در بخش‌های مختلف استفاده کرد.
پرستاران، اولویت اصلی دانشگاه علوم پزشکی مازندران هستند
معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی مازندران نیز در این گردهمایی، با اشاره به حضور مقام عالی وزارت و ریاست دانشگاه، از مدیران و کادر پرستاری به عنوان اولویت اصلی دانشگاه یاد کرد.
دکتر آزاده ناظری، با بیان اینکه اقدامات شبانه‌روزی پرستاران در خط مقدم ارائه خدمات به بیماران، رضایتمندی آنها و همچنین پرسنل را به همراه دارد، افزود: دغدغه‌های حوزه پرستاری بسیار زیاد است، اما خوشبختانه با حضور مدیران و نمایندگان نظام پرستاری، توانستیم شنونده خوبی برای طرح مشکلات و موضوعات باشیم و راهکارهایی را برای آنها پیدا کنیم.
دکتر ناظری با تاکید بر اینکه چالش‌ها و مشکلات همواره وجود دارند، اظهار کرد: مهم این است که با حوزه پرستاری و کادر درمانی یک تیم، همراه و همدل هستیم تا بتوانیم از پس این مشکلات برآییم و رضایتمندی بیماران و خداوند متعال را جلب کنیم.
وی از نمایندگان پرستاری دعوت کرد تا از این فرصت برای بیان مسائل و مشکلات خود استفاده کنند.
مهم‌ترین چالش‌های مطروحه از سوی نمایندگان جامعه پرستاری
به نقل از روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی مازندران ، کمبود نیروهای پرستاری، داستان پر ماجرا و پر حاشیه تعرفه، فرسودگی پرستاران، برداشتن سقف تمدید طرح، برداشتن سقف ۸۰ ساعته اضافه کار، بازبینی شرح وظایف کادر پرستاری اعم از بیهوشی، اتاق عمل و فوریت پیش‌بیمارستانی، حق بهره‌وری، مزایا، ارتقای امورات رفاهی، افزایش حق‌الزحمه دکترای پرستاری، جامع دیده شده قوانین برای تمامی پرستاران، یک درصد سهم ریاست، جدا شدن سهم تعرفه از ماده ۱۹ و عدم ابلاغ باز توزیع از جمله مهم‌ترین چالش‌هایی بود بود که از سوی نمایندگان جامعه پرستاری به سمع و نظر معاون پرستاری وزارت بهداشت رسانده شد.
پرستاران مازندران که در سخت‌ترین شرایط به مراقبت از بیماران مشغول‌اند، با مجموعه‌ای از چالش‌ها از کمبود نیرو و فرسودگی شغلی تا مشکلات مالی و خشونت مواجه‌اند. این مشکلات نه تنها سلامت و رفاه خود پرستاران بلکه کیفیت خدمات درمانی در استان را به خطر می‌اندازد.
برای عبور از این بحران، نیازمند برنامه‌ریزی دقیق، افزایش منابع مالی، اصلاح نظام تعرفه‌ها و توجه ویژه به حمایت‌های روانی و رفاهی پرستاران هستیم. بدون این اقدامات، آینده خدمات درمانی استان مازندران و کشور در معرض خطر جدی قرار خواهد گرفت
- نویسنده : سمانه اسلامی
