با این حال، تداوم فعالیت بیش از ۹۰۰ واحد شالیکوبی سنتی در این استان، زنگ خطری برای آینده این صنعت استراتژیک محسوب می‌شود؛ صنعتی که نه‌تنها ضامن امنیت غذایی کشور است، بلکه اشتغال هزاران خانوار روستایی را تأمین می‌کند.
در نشست اخیر اتحادیه تعاونی شالیکوبی‌داران استان با سرپرست معاونت هماهنگی امور اقتصادی و گردشگری استانداری مازندران، بر ضرورت بهسازی و مدرن‌سازی واحدهای سنتی تأکید شد. این در حالی است که اغلب شالیکوبی‌های سنتی مازندران از فناوری‌های قدیمی و پرمصرف استفاده می‌کنند؛ موضوعی که در کنار ناترازی انرژی، قطع مکرر برق و افزایش تعرفه‌های تأمین اجتماعی، صنعت شالیکوبی را در تنگنای اقتصادی قرار داده است.
تولید سالانه حدود یک میلیون تن برنج سفید در استان مازندران، اگرچه آماری امیدوارکننده است، اما کیفیت پایین فرآوری در بسیاری از شالیکوبی‌های سنتی، باعث کاهش ارزش افزوده برنج ایرانی در بازارهای داخلی و خارجی شده است. بهسازی این واحدها می‌تواند افزایش راندمان، کاهش ضایعات و بهبود کیفیت برنج نهایی را به همراه داشته باشد.
از سوی دیگر، با قطعی‌های مکرر برق در فصل برداشت، خسارت به کشاورزان و صاحبان شالیکوبی‌ها افزایش یافته است. تأمین ژنراتورهای برق از طریق لیزینگ شرکت‌های تخصصی، یکی از راهکارهایی است که از سوی مسئولان مطرح شده، اما اجرای آن نیازمند تأمین مالی، حمایت دولت و همکاری نظام بانکی است.
در بخش دیگری از این نشست، موضوع نانوایی‌ها نیز مطرح شد. تخصیص ۵۱۰ میلیارد تومان کمک‌هزینه به نانوایان مازندرانی در اسفندماه سال گذشته، نشانه‌ای از توجه دولت به بحران در بخش نان است، اما تأکید بر ایجاد مجتمع‌های نانوایی برای پخت انواع نان و حذف نایلون از نانوایی‌ها نشان می‌دهد که نگاه مسئولان به این حوزه نیز به سمت استانداردسازی و حفظ سلامت عمومی سوق پیدا کرده است.
از آن‌سو، سامانه نانینو به‌عنوان ابزار مدیریت عرضه آرد و نان، با انتقادات و ایراداتی مواجه بوده که نیازمند بررسی تخصصی و اصلاح فوری است. اگر دولت خواهان ایجاد تعادل میان رضایت تولیدکننده و مصرف‌کننده است، باید ابزارهای نظارتی و سامانه‌های اجرایی خود را نیز متناسب با نیازهای روز به‌روزرسانی کند.
استان مازندران در نقطه‌ای قرار دارد که می‌تواند با یک تصمیم‌سازی هدفمند، شاهد تحول در دو صنعت کلیدی نان و برنج باشد. بهسازی شالیکوبی‌ها، ایجاد زیرساخت‌های نوین در نانوایی‌ها، و اصلاح سازوکارهای حمایتی، نه‌تنها ضامن توسعه پایدار کشاورزی و صنایع غذایی در استان است، بلکه می‌تواند الگوی موفقی برای دیگر مناطق کشور نیز فراهم آورد.
- نویسنده : سمانه اسلامی
