افسانه مینا و پلنگ داستانی است از پیوندی عجیب میان انسان و طبیعت، که در آن، یک پلنگ وحشی به‌خاطر زیبایی صدای دختر جوانی به نام مینا، شیفته او می‌شود و داستانی غم‌انگیز و پر از احساسات انسانی را رقم می‌زند. این افسانه که به شدت با زیستگاه طبیعی روستای کندلوس و فرهنگ بومی آن ارتباط دارد، اینک به عنوان یک هویت فرهنگی ارزشمند به ثبت جهانی رسیده است.
تعیین برند جهانی برای کندلوس
حسین ایزدی، مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی مازندران، در حاشیه بازدید از روستای کندلوس از پیگیری‌ها و اقدامات مهم برای ثبت میراث جهانی این روستا خبر داد و گفت: «روایت مینا و پلنگ با رویکرد زیست‌محیطی به عنوان برند جهانی این روستا تعیین شده است.» این داستان که سال‌ها در دل مردم کندلوس زنده بوده، حالا به یک نماد جهانی تبدیل شده است.
ایزدی با اشاره به طراحی و نقاشی‌های خاصی که بر اساس این داستان در سطح روستا انجام شده، افزود: «پرونده این افسانه و دیگر موضوعات میراثی روستا، با مشارکت مردم تدوین شده و به وزارت میراث فرهنگی برای ثبت در فهرست میراث جهانی ارسال شده است.»
افسانه مینا و پلنگ: یک داستان غم‌انگیز از عشق و طبیعت
داستان «مینا و پلنگ» در روستای کندلوس به‌طور شفاهی از نسلی به نسل دیگر منتقل شده است. طبق روایت‌ها، مینا دختری یتیم بود که به‌تنهایی در خانه‌ای کوچک در یکی از کوچه‌های باریک و زیبا زندگی می‌کرد. چشمانش به سرخی یاقوت بود و به همین دلیل مردم به او «مینای گرگ چشم» یا «ورگ چشم» می‌گفتند.
مینا به دلیل تنهایی و یتیمی، به جنگل می‌رفت تا هیزم جمع کند. در یکی از روزها که او در دل جنگل مشغول آواز خواندن بود، صدایش توجه پلنگی را جلب کرد که به تدریج در کنار او قرار گرفت و به خانه‌اش راه یافت. رابطه‌ای آرام و محبت‌آمیز میان مینا و پلنگ آغاز شد که به سرعت در میان مردم روستا مشهور شد.
تا جایی که اهالی روستا متوجه شدند که این پلنگ بی‌آزار است و به مینا آسیب نمی‌زند. اما در نهایت، حادثه‌ای رخ داد که پلنگ در پی جستجوی مینا به روستای مجاور رفت و در آنجا زخمی شد. داستان از اینجا به‌طرز غم‌انگیزی ادامه پیدا می‌کند. مینا که متوجه زخمی شدن پلنگ می‌شود، دچار اندوه عمیقی می‌شود و از آن زمان به جنگل می‌رود و در میان مه گم می‌شود، بدون آنکه دوباره به خانه‌اش بازگردد.
تأثیر میراث فرهنگی و گردشگری کندلوس
این افسانه با چنان قدرتی در دل مردم روستا جای گرفته است که هنوز هم هر ساله گردشگران زیادی از سراسر دنیا به کندلوس می‌آیند تا با قدم زدن در کوچه‌های قدیمی روستا و دیدن خانه مینا، یاد این داستان پر از احساس را زنده کنند. مجسمه مینا و پلنگ که در روستا نصب شده، نماد عشق و ارتباط انسان با طبیعت است و به محلی برای بازدید و اندیشیدن در مورد میراث فرهنگی تبدیل شده است.
به گفته مدیرکل میراث فرهنگی استان، هم‌اکنون اقدامات زیادی برای بهبود زیرساخت‌های گردشگری روستای کندلوس انجام شده و خانه محیط زیست نیز در این روستا افتتاح شده است. این‌گونه اقدامات موجب شده‌اند که روستای کندلوس به یکی از مقاصد مهم گردشگری در استان مازندران تبدیل شود.
پیشرفت‌های زیرساختی و جهانی‌شدن برند کندلوس
پیشرفت‌های اخیر در زمینه زیرساخت‌ها و معرفی روستا در پلتفرم‌های بین‌المللی، موجب شده که کندلوس در سطح جهانی شناخته‌تر شود. این روستا، که اکنون به برند جهانی تبدیل شده، به‌طور ویژه از حمایت نهادهای دولتی و مردمی برخوردار است. تابلوهای چوبی که به‌طور خاص برای معرفی نام‌های بومی منطقه نصب شده‌اند، و همچنین طراحی‌های هنری مبتنی بر افسانه «مینا و پلنگ»، بخشی از این تلاش‌ها هستند.
در نهایت، داستان مینا و پلنگ بیش از آنکه تنها یک افسانه باشد، نمایانگر پیوند عمیق انسان با طبیعت و تأثیرات فرهنگی است که در طول زمان به ثبت رسیده‌اند. این افسانه، اکنون علاوه بر اینکه به هویت فرهنگی کندلوس جان بخشیده است، به عنوان نماد جهانی عشق، طبیعت و حفاظت از محیط زیست به یک برند ماندگار تبدیل شده است.
- نویسنده : سمانه اسلامی
