زباله‌سوزی که سوزاند، اما نه زباله را
زباله‌سوزی که سوزاند، اما نه زباله را
در دل طبیعت مازندران، جایی میان کوه، جنگل و رود، پروژه‌ای با مأموریت زیست‌محیطی به مسیری کشیده شده که خود به یکی از آلوده‌ترین نقاطِ مدیریت شهری بدل گشته است.

نامش «نیروگاه زباله‌سوز ساری» است؛ طرحی که قرار بود ناجی زمین باشد، اما سال‌هاست خاک می‌خورد و حالا پس از ۱۵ سال، هنوز در مرحله «تکمیل» و «قول» باقی مانده است.

روایتی از یک پروژه، از مصوبه هیأت دولت تا خاک‌خوردگی تجهیزات

وقتی در اسفند ۱۳۸۹ دولت وقت در سفر استانی به گیلان، مجوز احداث نیروگاه زباله‌سوز در دو استان شمالی را صادر کرد، کمتر کسی فکر می‌کرد که این پروژه در ساری، یک دهه و نیم بعد هنوز تیتر رسانه‌ها باشد. طبق مصوبه، ۵۰ میلیون یورو تسهیلات ارزی و ۵۰۰ میلیارد ریال منابع عمومی برای احداث این نیروگاه‌ها اختصاص یافت. در ساری، قرارداد احداث نیروگاه در قالب BOT بین شهرداری و شرکت «تدبیر توسعه سلامت» در سال ۱۳۹۰ بسته شد.

اما این آغاز، بیشتر به یک طلسم شباهت داشت تا حرکت به سوی راه‌حل. از سال ۱۳۹۱ که قرارداد امضا شد تا ۱۴۰۴ که حالا صحبت از تکمیل آن است، همه چیز آن‌طور که باید پیش نرفت؛ تجهیزات با تأخیر آمد، منابع به‌موقع تخصیص نیافت و پروژه مدام پشت چراغ قرمز مانده است.

پیشرفت ۹۰ درصدی که به فریاد کمک نیاز دارد

در گزارش تازه شهرداری و مشاور پروژه آمده:

پیشرفت فیزیکی ابنیه: ۹۷ درصد

ورود تجهیزات: ۹۷ درصد

نصب تجهیزات: ۹۱ درصد

اما برای تکمیل، هنوز نیاز به ۲۸۸ هزار دلار برای تجهیزات باقیمانده و بیش از ۳۱۵ میلیارد تومان برای ابنیه وجود دارد. همچنین، خرید و نصب سه کانتینر تابلوی LV از ملزومات فوری پروژه است. نکته مهم اینکه این نیازها به سهم شهرداری مربوط می‌شود و نه سرمایه‌گذار خارجی.

ورود استاندار جدید، آغاز یا تکرار؟

در روزهایی که مردم ساری خسته‌اند از بوی تعفن زباله‌ها و دفن‌های غیراصولی، خبر ورود جدی استانداری مازندران به پروژه، کورسوی امیدی ایجاد کرده است. مهدی یونسی، استاندار دولت چهاردهم، تکمیل زباله‌سوز را از اولویت‌های فوری خود اعلام کرده و پیگیری شخصی این موضوع را در دستور کار قرار داده است. منابع ارزی، پیگیری مجوزها، قرارداد با پیمانکار جدید برای راه دسترسی، تأمین برق و آب از جمله مواردی است که به‌طور جدی پیگیری می‌شود.

مسیر دسترسی، آب نیروگاه، چاه اضطراری؛ پرونده هنوز باز است

پروژه هنوز نیاز به راه دسترسی اختصاصی به طول ۴ کیلومتر دارد که طبق برآورد سال گذشته، هزینه‌ای بالغ بر ۴۰ میلیارد تومان دارد. شهرداری باید پس از به‌روزرسانی قیمت‌ها و تملک زمین، وارد مرحله اجرا شود.

در حوزه آبرسانی نیز، نیروگاه در زمان راه‌اندازی به ۱۶ لیتر در ثانیه (معادل ۱۳۸۰ مترمکعب در روز) نیاز دارد. گرچه قرار است این میزان از سد شهید رجایی تأمین شود، اما در صورت کم‌آبی، حفر چاه اضطراری نیز در دستور کار شهرداری قرار گرفته است.

موضوع اصلی اکنون دیگر نه صرفاً تکمیل یک پروژه، که احیای اعتماد عمومی در مرکز مازندران است. مردمی که سال‌ها صدای وعده‌ها را شنیده‌اند، این بار چشم به عمل دارند. آیا با ورود استاندار جدید، ساری نفس راحتی خواهد کشید و به الگویی برای مدیریت پسماند شهری تبدیل خواهد شد؟ یا این پروژه هم به سرنوشت نیمه‌تمام‌های دیگر خواهد پیوست؟

پاسخ این سؤال، نه فقط برای مردم ساری، بلکه برای آینده محیط زیست شمال کشور اهمیت دارد.

  • نویسنده : سمانه اسلامی