یادداشت تحلیلی”سید سنگدهی
با گذشت بیش از ۴۰ سال از پیروزی انقلاب اسلامی، این پرسش جدی‌تر از همیشه مقابل مدیران شرکت انتقال گاز مازندران قرار دارد: چرا هنوز بسیاری از مناطق این استان، به‌ویژه در ارتفاعات و مناطق کوهستانی، از نعمت گاز طبیعی محروم هستند؟ در حالی که ایران با دارا بودن بیش از ۳۴ تریلیون مترمکعب ذخایر گاز طبیعی، پس از روسیه دومین دارنده گاز در جهان است [منبع: BP Statistical Review 2023]، اما سهم مردم روستاها و مناطق کمتر برخوردار استان مازندران از این ثروت ملی، هنوز «صفر» یا نزدیک به آن است.
۹ میلیارد مترمکعب انتقال، اما برای چه کسانی؟ طبق گزارش رسمی منتشرشده در سایت شرکت ملی گاز ایران، منطقه ۹ عملیات انتقال گاز (شامل مازندران)، در نیمه نخست سال ۱۴۰۲ بیش از ۹ میلیارد و ۴۷۲ میلیون مترمکعب گاز طبیعی به شمال کشور منتقل کرده است [منبع: www.nigc.ir/fa/newsagency/7326].
اما سهم مردم در مناطق کوهستانی مانند دودانگه، چهاردانگه، بلده، هزارجریب، لفور، کجور، جنوب رامسر و کیاسر چه بوده؟ در بسیاری از این مناطق، مردم هنوز با کپسول، اجاق نفتی و بخاری هیزمی زندگی می‌کنند.
قانون چه می‌گوید؟ طبق اساسنامه شرکت ملی گاز ایران (مصوب ۱۳۵۶ و بازنگری‌شده در سال ۱۳۸۶)، شرکت موظف است گازرسانی را به‌شکل عادلانه، برنامه‌ریزی‌شده و اولویت‌محور در سراسر کشور توسعه دهد.
همچنین مطابق اصل ۴۸ قانون اساسی، توزیع منابع و امکانات باید عادلانه و بدون تبعیض باشد.
آیا اکنون در مازندران این اصل رعایت شده است؟
وقتی هنوز ده‌ها روستا و منطقه حتی به مرحله مطالعاتی هم نرسیده‌اند؟
وقتی کنده‌کاری، تنها یادگار گاز است! نارضایتی مردم فقط محدود به نبود گاز نیست؛ در بسیاری از شهرها، حتی بعد از اجرای خطوط گاز، حفاری‌ها به حال خود رها می‌شوند. خیابان‌های آسفالت‌شده، بدون هیچ ترمیمی به حال زار خود باقی می‌مانند. طبق گزارش خبرگزاری تسنیم (۱۵ مهر ۱۴۰۲) در مازندران، ده‌ها محله در ساری، نکا، بابل، نوشهر و تنکابن پس از پروژه‌های گازرسانی، دچار تخریب جدی و ماندگار شده‌اند
[منبع: www.tasnimnews.com/fa/news/1402/07/15/2971064].
سکوت در برابر پیمانکاران خاطی؟
در بسیاری از موارد، پیمانکاران پروژه‌های گازرسانی را به دلایل مالی یا فنی نیمه‌کاره رها کرده‌اند. اما شرکت گاز هیچ‌گاه در برابر این ترک فعل‌ها پاسخ‌گو نبوده و حتی گزارشی از پیگیری حقوقی و اداری منتشر نکرده است.
آیا وقت آن نرسیده که حساب‌کشی واقعی از پیمانکاران متخلف و مدیران ناکارآمد صورت گیرد؟
تمرکز بر صادرات، غفلت از داخل؟
طی یک دهه گذشته، سیاست‌گذاری شرکت ملی گاز به‌گونه‌ای بوده که گازرسانی به کشورهای همسایه مانند ترکیه، عراق و ارمنستان اولویت داشته، اما مردم استان‌هایی مانند مازندران، ایلام و کهگیلویه هنوز با تبعیض ساختاری در زیرساخت‌های انرژی مواجه‌اند. این در حالی است که طبق بخشنامه‌های دولت و آیین‌نامه اجرایی گازرسانی به مناطق محروم، اولویت قانونی با تأمین نیاز داخل و عدالت منطقه‌ای است.
مردم مطالبه دارند؛ مدیریت پاسخ دهد
اکنون که فشار رسانه‌ای و شبکه‌های اجتماعی به مطالبه‌گری تبدیل شده، مدیر شرکت انتقال گاز مازندران باید پاسخ دهد:
چرا مناطق با اولویت بالا، هنوز گاز ندارند؟
چرا گزارشی از برنامه زمان‌بندی پروژه‌های نیمه‌کاره منتشر نمی‌شود؟
چرا ترمیم حفاری‌ها رها شده؟
چرا عملکرد پیمانکاران ارزیابی و اطلاع‌رسانی نمی‌شود؟
سخن آخر:
اگر نمی‌توانید، بروید!
مدیریت در حوزه گاز مازندران، نیازمند افرادی است که عملیاتی، پاسخ‌گو، مردمی و شفاف باشند.
مردم دیگر از وعده‌های تبلیغاتی خسته‌اند. اگر در برابر آمارهای دروغین و گزارش‌های نمایشی سکوت کنیم، ظلم به استان مازندران را رسمیت بخشیده‌ایم. مسئول محترم شرکت انتقال گاز منطقه ۹!
اگر برای تحول اراده ندارید، بروید.
تا کسانی بیایند که گاز را نه برای مانور سیاسی، بلکه برای «گرم‌کردن دل‌های مردم» بخواهند.
- نویسنده : سیدسنگدهی
