گزارش خبرنگار ملکان از پیوند میراث‌فرهنگی و توریسم در هفته جهانی موزه‌ها
هفته جهانی موزه‌ها، فرصتی فراهم آورد تا بار دیگر جایگاه مغفول‌مانده‌ی موزه‌ها در فرآیند توسعه فرهنگی و اقتصادی استان بررسی شود. «حسین ایزدی»، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مازندران، در گفت‌وگو با خبرنگاران، از تدوین و اجرای مجموعه‌ای از برنامه‌ها در هفته میراث فرهنگی خبر داد که رویکرد آنها معطوف به ارتقای جایگاه موزه‌ها در سبد سفر گردشگران است.
برنامه‌هایی چون نشست‌های تخصصی، تجلیل از فعالان حوزه میراث، برپایی نمایشگاه‌های دیرینه‌شناسی و افتتاح موزه هنرهای تجسمی در بابلسر، از جمله اقدامات مهمی است که در این هفته تدارک دیده شد. به‌ویژه تأکید بر یافته‌های باستان‌شناسی و آثار پارینه‌سنگی در آمل و شرق مازندران، بر اهمیت علمی و فرهنگی این فضاها می‌افزاید.
خانه موزه نیما یوشیج، شاعر نوگرای ایرانی، به‌عنوان یک نماد برجسته از «گردشگری ادبی»، جایگاه ویژه‌ای در برنامه‌های امسال دارد. همایش «میراث معنوی ما نیما» با مشارکت نهادهای مردمی و فرهنگی، نشان داد که موزه‌ها نه‌تنها گنجینه‌های ایستا، بلکه بسترهایی زنده برای تعامل فرهنگی‌اند.
اما آنچه بیش از همه اهمیت دارد، تغییر نگرش عمومی و مدیریتی به مقوله «میراث فرهنگی» است. آن‌گونه که ایزدی تصریح می‌کند، امروز حتی بازدید از یک موزه، معماری بومی، یا مراسم آیینی، خود به یک «مقصد گردشگری» بدل شده است؛ نگاهی نو که از «میراث» به‌مثابه «محصول گردشگری» یاد می‌کند.
در همین راستا، جشنواره زندگی روستایی در موزه مردم‌شناسی تنکابن و آموزش‌های فنی در سایت‌موزه‌های ساری و گوهرتپه، پیوندی معنادار میان آموزش، بوم‌گردی، و اقتصاد فرهنگی ایجاد می‌کند. این اقدامات می‌تواند الگوی موفقی برای مناطق دیگر کشور باشد.
کارشناسان معتقدند شرط اصلی موفقیت این طرح‌ها، «تداوم»، «حمایت بخش خصوصی» و «نهادینه‌سازی فرهنگ بازدید از موزه» در میان مردم است. هنوز بازدید از موزه‌ها برای بسیاری از خانواده‌ها در مازندران جزو اولویت‌های گردشگری نیست، اما اگر سیاست‌گذاری‌ها در مسیر صحیح و مشارکت‌جویانه پیش رود، می‌توان امیدوار بود که موزه‌ها به‌عنوان بخشی از هویت زنده مازندرانی‌ها، به‌جایگاه بایسته خود برسند.
در دورانی که گردشگری فرهنگی در جهان سهم قابل‌توجهی از بازار توریسم را به خود اختصاص داده، تبدیل موزه‌ها از vitrīn تاریخی به ویترین گردشگری، نه یک انتخاب، بلکه ضرورتی اقتصادی-فرهنگی برای مازندران است.
- نویسنده : سمانه اسلامی
