این اثر ارزشمند که شامل نظام آوایی، ساخت واژه، نحو و گویه‌شناسی زبان تبری است، گامی مهم در مسیر احیای یکی از کهن‌ترین زبان‌های محلی ایران به شمار می‌رود.
محمد محمدی، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی مازندران، در نشست شورای فرهنگی استان اعلام کرد: «کتاب دستور زبان تبری حاصل دهه‌ها فعالیت علمی استاد هومند است و می‌تواند به‌عنوان مرجعی معتبر برای پژوهشگران، دانشگاهیان و علاقه‌مندان به زبان‌های ایرانی مورد استفاده قرار گیرد.
وی افزود: «بخش عمده‌ای از کتاب به ساخت واژه‌ها اختصاص دارد و نمونه‌های زبانی آن از متون دوره قاجار انتخاب شده‌اند تا اصالت تاریخی زبان تبری حفظ شود.»
به گفته محمدی، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان آمادگی خود را برای چاپ گسترده این کتاب در پنج استان شمالی کشور که زبان تبری در آن‌ها رایج است، اعلام کرده است. همچنین این اثر به‌عنوان هدیه فرهنگی به دستگاه‌های اجرایی برگزیده جشنواره شهید رجایی اهدا خواهد شد.
زبان تبری یا مازندرانی، با قدمتی که به دوره اشکانیان بازمی‌گردد، در استان‌های مازندران، گلستان، سمنان، تهران و گیلان رواج داشته است. با این حال، در دهه‌های اخیر به دلیل کاهش تمایل به استفاده از این زبان، حتی در روستاهای مازندران، خطر فراموشی آن جدی‌تر شده است.
بر اساس پژوهش‌های زبان‌شناسی، شعر و موسیقی تبری از قدیمی‌ترین جلوه‌های این زبان هستند و ساختار هجایی شعر تبری نشان از ریشه‌های عمیق و کهن آن دارد. تاکنون بیش از ۳۰ هزار واژه و ۵۰ هزار ضرب‌المثل تبری ثبت شده که بخشی از آن‌ها در مجموعه «واژگان تبری» منتشر شده‌اند.
با وجود تلاش‌های پراکنده دانشگاهیان و پژوهشگران، هنوز همایش‌ها و برنامه‌های فرهنگی مرتبط با زبان تبری محدود بوده و نتوانسته‌اند در برابر روند کمرنگ شدن این زبان مقاومت مؤثری داشته باشند. احیای زبان تبری نیازمند عزمی ملی، برنامه‌ریزی دقیق و مشارکت گسترده مردمی است تا این میراث گرانقدر فرهنگی از ورطه فراموشی نجات یابد.
- نویسنده : سمانه اسلامی
