به گزارش خبرنگار ملکان – سمانه اسلامی
سنبل آبی چیست؟ سنبل آبی گیاهی از خانواده سنبل است که قابلیت رشد و تکثیر بالایی دارد. بررسیها نشان میدهد، ریشههای این گیاه جاذب آلایندهها، فلزات سنگین و مواد سمی است و به همین دلیل سرطان زاست. این گونه مهاجم به دلیل گلهای بنفش زیبای خود طرفداران زیادی میان گردشگران و مردم به عنوان گیاه زینتی دارد. متأسفانه در دنیا تاکنون روش مبارزه خاصی که فاقد آثار جانبی زیانبار برای اکوسیستمها باشد برای سنبل آبی معرفی نشده و تنها راه مؤثر توصیه شده برای مقابله با آن، مبارزه فیزیکی (جمعآوری) است
با تلاش فعالان محیطزیست، شورای تأمین مازندران به موضوع مهار سنبل آبی ورود کرد.
سنبل آبی، معروف به شیطان بنفش نام یک گونه از تیره غلافیان است. سنبل آبی یک گیاه آبزی بومی در حوضه آمازون و از گونههای مهاجم بسیار مشکلساز در خارج از محدوده بومی خود است. چند روز گذشته بود که دوستداران محیطزیست با انتشار فیلمهای جدیدی نسبت به وضعیت آببندان آغوزبن بابل ابراز نگرانی کردند. سنبل آبی یک گونه مهاجم است که تکثیر آن خطرات زیادی برای محیطزیست دارد. این گونه با کند کردن روند تبادل اکسیژن، حیات دیگر زیستمندان آب را به خطر میاندازد. گزارشها نشان میدهد، انتشار این گونه مهاجم در ۴۰ هکتاری روستای آغوزبن بابل به بالاترین میزان خود رسیده، تا جایی که نزدیک به ۹۰ درصد از این مکان را به خود اختصاص داده است.
گسترش سنبل آبی در آب بندان ۴۰ هکتاری روستای آغوزبن بابل که در سال جاری اوج گرفته در روزهای اخیر به نقطه جوش خود رسید و بیش از ۹۰ درصد از این آب بندان را در تصرف خود درآورد، شدت این پیش روی ها در حدی بود که برای حل این مشکل و پیشگیری این گیاه سمی در شورای تامین استان تصمیم هایی اتخاذ خواهد شد.
در روزهای اخیر فعالان زیست محیطی فیلم های جدیدی از آب بندان آغوزبن بابل در شبکه های اجتماعی به اشتراک گذاشتند که گستره وسیعی از این آب بندان مملو از گیاه سنبل آبی شد و آنان خواستار ختم یکه تازی شیطان آبی در بابل شدند.
با توجه به پایان یافتن کشت اول برنج، صاحبنظران بهترین زمان برای چاره جویی این مشکل را در تابستان می دانند که آب های موجود در این آب بندان به پایین ترین حد خود رسیده است.
هزینه بسیار بالای لایروی آب بندان آغوزبن بابل یکی از دلایل تاخیر لایروبی اعلام می شود اما مسوولان ارشد استان به همراه دوستداران محیط زیست بر این باورند با استفاده از ظرفیت مردمی می شود لایروبی این آب بندان شیطان زده را آغاز کرد.
قلمرو شیطان آبی در آبندان آغوزبن بابل به حدی گسترش یافت که ده ها متر از رودخانه های منتهی به این آب بندان هم در تصرف سنبل آبی درآمد و همچنان در حال گسترش است.
با توجه به این که بخشی از گستره این آب بندان دارای نی زار است این عامل سبب شد که تا کنون ۱۰۰ درصد این آبندان در تصرف شیطان آبی نباشد.
بیش از ۳۰ هکتار از این آبندان که فقط دارای آب بود یا سرعت انتشار بسیار زیاد ظرف یک مدت کوتاه مملو از شیطان آبی شد، استاندار مازندران دستور داد در اولین جلسه شورای تامین یکی از موضوع های که باید برای آن تصمصم گیری شود و گره های کور آن برطرف شود سنبل آبی است.
خطرات سنبل آبی برای محیطزیست
پیشتر هم رئیس گروه گیاهی دفتر ذخایر ژنتیکی سازمان حفاظت محیطزیست درباره این گونه مهاجم هشدار داده و گفته بود: سنبل آبی یک گیاه غیربومی است و در صورت فراهم شدن شرایط رویشی مناسب، به طور جدی حیات سایر زیستمندان آبزی و کنار آبزی را به مخاطره میاندازد. متأسفانه در شرایط حاضر شاهد آن هستیم که در استانهایی مانند گیلان و مازندران، سنبل آبی همانند فرشی گسترده پهنههای آبی را اشغال و از نفوذ نور خورشید به لایههای زیرین آب جلوگیری کرده است. همچنین این گونه به گفته مریم مغانلو، از تبادل اکسیژن میان هوا و بخشهای عمقی آب ممانعت به عمل میآورد و تنفس ماهیان و سایر آبزیان را با اختلال مواجه میکند. متأسفانه سنبل آبی هم مانند آزولا به یک معضل جدی و جدید تبدیل شده و ادارات کل محیطزیست این استانها با همکاری سایر نهادها و تشکلهای مردمی در حال کنترل و جمعآوری این گونه هستند. صدیقه یوسفی، فعال محیطزیست مازندران نیز در این باره به ایرنا گفت: هزینه لایروبی آببندانها برای پاکسازی گیاه سنبل آبی بسیار زیاد است و اینگونه اگر به دیگر آببندانهای مازندران گسترش یابد فاجعهبار خواهد بود. این فعال محیطزیست از پیشروی قلمرو سنبل آبی از محدوده آببندان و رسیدن به رودخانههای اطراف خبر داد و گفت: اگر لایروبی آببندان آغوزبن بابل انجام نشود، کشاورزان این منطقه در سال زراعی پیش رو با مشکل مواجه خواهند شد.
چارهاندیشی برای کنترل سنبل آبی
در این پیوند استاندار مازندران اظهار کرد: در اولین جلسه شورای تامین استان مازندران موضوع کنترل سنبل آبی و مگس مدیترانه ای بررسی خواهد شد.
یوسف نوری اظهار کرد: هر چه زودتر کارگروه های مربوط به این ۲ موضوع باید در استان فعال شوند تا برای حل مشکل چاره اندیشی شود.
مقام عالی دولت در مازندران با بیان این مطلب که فعالان زیست محیطی پیگیر حل مشکل سنبل آبی در مازندران هستند، اظهار کرد: با بهره مندی از ظرفیت های مردمی و فعلان زیست محیطی این مشکل باید برطرف شود.
نوری ادامه داد: با توجه به این که استان همجوار ما گیلان تجربه خوبی در بخش کنترل سنبل آبی دارد باید از تجربه های آنها هم استفاده شود.
وی با اشاره به این که اجرای طرح های تشویقی برای کنترل این چالش ها اثر بخش است، بیان کرد: فعالان محیط زیستی و سمن ها به همراه ظرفیت مشارکت مردمی برای کنترل این چالش ها اثر بخش هستند.
این مقام مسوول تصریح کرد: در موضوع پدافند غیر عامل پیشگیری بسیار حایز اهمیت است و هزینه آن به مراتب کمتر از حل آن مشکل خواهد بود و این تفکر در جامعه باید نهادینه شود.
- نویسنده : سمانه اسلامی