نشانه‌های یک تغییر مسیر جمعیتی
با وجود آن‌که مازندران طی سالهای اخیر در شمار «استان‌های در معرض سالمندی» قرار گرفته، اما تازه‌ترین ارزیابی‌های دستگاه‌های متولی جمعیت نشان می‌دهد سرعت حرکت استان به سمت پیری در دو سال گذشته کاهش یافته است. نشانه‌ای امیدبخش که به گفته مدیرکل بانوان و خانواده استانداری مازندران، حاصل اجرای قوانین حمایتی، مشوق‌های فرزندآوری و تقویت سیاست‌های جوانی جمعیت است.
این سخنان در حالی بیان می‌شود که وزارت بهداشت و مرکز آمار ایران پیش‌تر نسبت به خطر کاهش نرخ باروری، کوچک‌شدن خانوارها و خروج مازندران از پنجره جمعیتی هشدار داده بودند.
نشانه‌های توقف شیب تند سالمندی
بر اساس ارزیابی استانداری مازندران، چند عامل به صورت همزمان در کند شدن سرعت پیری جمعیت نقش داشته است اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت ، پرداخت مشوق‌های مالی و تسهیلات فرزندآوری ، گسترش خدمات سلامت باروری و فعال شدن نهادهای حمایتی مانند بنیاد برکت، ستاد اجرایی فرمان امام و استانداری
محمدی با قدردانی از مشارکت ده‌ها دستگاه و مجموعه در این حوزه تصریح کرد که برای تغییر وضعیت جمعیتی استان، «همکاری شبکه‌ای و چند نهادی» ضروری است؛ چراکه موضوع جمعیت نه‌فقط یک مسأله فرهنگی یا اقتصادی، بلکه یک پرونده «تماماً حکمرانی» است.
بازدید مدیرکل بانوان و خانواده از دو رویداد بزرگ در قائم‌شهر، از نگاه تحلیلگران، صرفاً یک مراسم نمایشی نبود؛ بلکه نشانه‌ای از پیوند سیاست‌های جمعیتی با خدمات ملموس به خانواده‌ها است.
این دو نمایشگاه شامل بخش‌های مختلفی بوده‌اند:. بخش کارآفرینی : محور این بخش ارائه تسهیلات اشتغال‌زا بود؛ اقدامی که به باور کارشناسان، یکی از مهم‌ترین عوامل تشویق خانواده‌ها به فرزندآوری، «امنیت اقتصادی» و «امکان اشتغال پایدار» است.
بخش تخصصی جوانی جمعیت : این بخش به صورت مستقیم به آموزش، آگاهی‌بخشی، مشاوره مربوط به فرزندآوری و بیان ضرورت‌های اصلاح ساختار جمعیت می‌پرداخت؛ موضوعی که دولت در دو سال اخیر سرمایه‌گذاری ویژه‌ای روی آن انجام داده است.
خبر خوش برای خانواده‌ها؛ نگاه آینده‌محور به سیاست‌های حمایتی
محمدی با اشاره به برنامه‌های در دست اجرا، از «خبر خوش» در حوزه تخصیص زمین ویژه خانواده‌ها خبر داد؛ موضوعی که می‌تواند به عنوان یکی از مشوق‌های مؤثر در سیاست‌های فرزندآوری نقش‌آفرین باشد.
طبق وعده وی، جزئیات این طرح همزمان با ولادت حضرت فاطمه زهرا(س) اعلام خواهد شد.
کارشناسان حوزه جمعیت معتقدند که ارائه زمین، تسهیلات مسکن و ایجاد امنیت اقتصادی، بیشترین تأثیر را در کاهش دغدغه‌های خانواده‌ها و افزایش تمایل به فرزندآوری دارد.
اگرچه مازندران همچنان با چالش سالمندی روبه‌روست، اما کاهش شتاب این روند در دو سال گذشته نشان می‌دهد سیاست‌های حمایتی دولت توانسته است «ترمز پیری» را تا حدی فعال کند.
به نظر می‌رسد استان در آستانه یک تغییر مسیر قرار دارد؛ تغییری که اگر پیش‌بینی‌پذیر، هدفمند و مستمر ادامه یابد، می‌تواند آینده جمعیتی مازندران را از یک بحران بالقوه به فرصتی برای رشد متوازن، حفظ سرمایه انسانی و توسعه پایدار تبدیل کند.
- نویسنده : سمانه اسلامی
