جنگل‌های منطقه حفاظت شده میانکاله، یکی از زیستگاه‌های منحصر به فرد کشور و منبعی غنی از تنوع زیستی، در سال‌های اخیر شاهد وقوع آتش‌سوزی‌های گسترده‌ای بوده است. این حریق‌ها که به علت ترکیب عواملی چون بی‌احتیاطی‌های انسانی و تغییرات اقلیمی رخ داده‌اند، خسارات زیادی به اکوسیستم این منطقه وارد کرده‌اند.
در سال ۱۴۰۳، آتش‌سوزی‌ها در جنگل‌های میانکاله نسبت به سال ۱۴۰۲ افزایش قابل توجهی داشت. براساس اطلاعات اولیه، این آتش‌سوزی‌ها به بیش از ۲۵۰ هکتار از جنگل‌های میانکاله آسیب زدند که نشان‌دهنده یک افزایش حدود ۲۰ درصدی در مقایسه با سال گذشته است.
این افزایش در وسعت آتش‌سوزی‌ها، عمدتاً به دلیل شرایط جوی شدیدتر، مانند دمای بالاتر و بادهای بیشتر، به همراه افزایش بارش‌های کمتر در فصل‌های ابتدایی سال بوده است که باعث کاهش رطوبت خاک و پوشش گیاهی در منطقه شد.
از طرفی، گزارش‌ها نشان می‌دهند که آتش‌سوزی‌ها همچنان بیشتر به دلایل انسانی، نظیر بی‌احتیاطی در روشن کردن آتش و عدم رعایت مقررات ایمنی در طبیعت، رخ داد. همچنین، به نظر می‌رسد که کاهش شدید منابع مالی و محدودیت در تجهیز نیروهای امدادی، باعث شده بود تا مقابله با این حریق‌ها با چالش‌های بیشتری مواجه شود.
میزان حریق در سال ۱۴۰۳، با افزایش ۲۰ درصدی آتش‌سوزی‌ها نسبت به سال۱۴۰۲، نگرانی‌ها را درباره سلامت و پایداری این جنگل‌ها به شدت افزایش داده بود اما این آمار در سال ۱۴۰۴ با کاهش ۸۰ درصدی همراه بوده که نقطه قوت است.
با توجه به این شرایط، مقامات محلی و فعالان محیط‌زیست همچنان به لزوم اتخاذ تدابیر پیشگیرانه و توسعه اقدامات آموزشی برای جلوگیری از وقوع اینگونه حریق‌ها تأکید دارند. همچنین، نگرانی‌هایی بابت اثرات بلندمدت این آتش‌سوزی‌ها بر تنوع زیستی و اکوسیستم منطقه وجود دارد که می‌تواند در آینده مشکلات جدی‌تری برای حیات وحش منطقه ایجاد کند.
۸ هکتار از پوشش گیاهی منطقه به خاکستر تبدیل شد
در این راستا، علی اکبر فدایی رئیس ذخیره‌گاه و پناهگاه حیات‌وحش میانکاله در گفت‌وگو با ملکان با اشاره حریق در محدوده یولاف میانکاله اظهار کرد: آتش‌سوزی هشت هکتار از پوشش گیاهی منطقه را متاثر کرده و بخشی از درختچه‌های انار، سازیل و بوته‌های تمشک از پوشش گیاهی منطقه به طور متوسط از بین رفت که امید می‌رود با بارندگی های که از چند روز گذشته آغاز شده پوشش گیاهی منطقه احیا شود.
وی افزود: در هنگام گشت زنی منطقه نیروها متوجه حریق شدند و اطفا از ساعت ۸ صبح آغاز و تا ساعت ۱۴ به طول انجامید.
رئیس ذخیره‌گاه و پناهگاه حیات‌وحش میانکاله با اشاره به اینکه وزش باد شدید موجب تسریع در گسترش حریق شد افزود: اطفای حریق با کمک نیروی محیط زیست، بندر امیر آباد و برخی مردم انجام شد؛ هرچند مخازن پنج هزار لیتری در اختیار داریم اما بندر امیرآباد با آب‌رسانی کمک شایانی به وضعیت اطفا کرد و در نهایت باحضور سریع و تلاش مأموران یگان حفاظت مهار حریق انجام شد.
فدایی ادامه داد: با بررسی‌های اولیه عامل آتش‌سوزی انسانی بوده و پیگیری‌های حقوقی و قضایی برای شناسایی و برخورد با عامل یا عوامل آن در دستور کار قرار دارد.
رئیس ذخیره‌گاه و پناهگاه حیات‌وحش میانکاله افزود: اطلاع‌رسانی ها از سوی رسانه‌ها، همکاری و رعایت مردم و چوپان‌ها در هنگام آتش افروزی و اطمینان حاصل کردن از خاموش شدن آتش و روشن نکردن آتش تاثیر زیادی در کاهش آمار حریق داشته است.
فدایی گفت: میانکاله به‌عنوان ذخیره‌گاه زیست‌کره ثبت‌شده در یونسکو و یکی از تالاب‌های مهم کنوانسیون رامسر است که اهمیت جهانی دارد و حفاظت وظیفه همگانی بوده و با هوشیاری جوامع محلی و همکاری مردم و دستگاه‌های اجرایی محقق می‌شود.
- نویسنده : سمانه اسلامی
