گامی مهم اما دیرهنگام
گامی مهم اما دیرهنگام
استان مازندران که از دیرباز به‌واسطه تاریخ کهن، جغرافیای منحصربه‌فرد و فرهنگ غنی‌اش، یکی از مهم‌ترین مراکز تمدنی ایران بوده، همواره با این پرسش روبرو بوده است: «چرا با وجود این‌همه ظرفیت، وضعیت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی آن مطلوب نیست؟»

حالا، با آغاز به کار رسمی شورای راهبردی میراث‌فرهنگی مازندران امید تازه‌ای برای پاسخ به این پرسش شکل گرفته است.

این شورا با حضور کارشناسان، صاحب‌نظران، دانشگاهیان و مدیران دستگاه‌های اجرایی، رسماً فعالیت خود را آغاز کرده تا بتواند با سیاست‌گذاری کلان، همگرایی نهادی و نظارت مستمر بر اجرای برنامه‌ها، مسیر توسعه پایدار در حوزه میراث‌فرهنگی را ترسیم کند.

حسین ایزدی، مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی مازندران، در نخستین نشست این شورا بر اهمیت طراحی سازوکارهای اجرایی برای پیاده‌سازی سیاست‌های کلان نظام اداری تأکید کرد. آنچه در این سخنان برجسته بود، تمرکز بر اصلاح ساختار اداری، ارتقای شفافیت، حمایت از صنایع‌دستی و توسعه گردشگری بومی‌محور بود.

این اقدامات اگرچه ضروری است، اما در مقابل موانع ساختاری چون قوانین متضاد بین دستگاه‌های اجرایی، ضعف فرهنگ سازمانی و نبود انسجام در مدیریت میدانی میراث‌فرهنگی، به خودی خود کافی نخواهد بود. همان‌طور که رحمت عباس‌نژاد، دانشیار دانشکده هنر و معماری، گفت: «شورای راهبردی باید بتواند استراتژی‌های اولویت‌دار استان را تدوین کند.»

مازندران سرشار از آثار باستانی، میراث معنوی، آیین‌ها و ظرفیت‌های بکر گردشگری است؛ اما وضعیت حفاظت و معرفی این سرمایه‌های فرهنگی مطلوب نیست. حسن فاضلی، استاد دانشگاه و باستان‌شناس، با تأکید بر ناشناخته‌ماندن بخش زیادی از مواریث فرهنگی استان، خواستار «تغییر رویکرد» در مواجهه با میراث شد.

یکی از محورهای کلیدی این جلسه، پیوند میان اقتصاد و میراث‌فرهنگی بود. به باور مدیرکل اقتصاد دارایی مازندران، سرمایه‌گذاری در این حوزه می‌تواند با مشارکت بخش خصوصی و فعال‌سازی فرصت‌های بکر استان، راهگشای توسعه باشد.

از سوی دیگر، بابک مومنی، مدیرکل جهاد کشاورزی، بوم‌گردی تخصصی را حلقه اتصال میان گردشگری و کشاورزی دانست؛ مدلی که می‌تواند با تکیه بر فرهنگ و زیست‌بوم منطقه، یک اقتصاد چندبعدی و درون‌زا را رقم بزند. او صراحتاً تأکید کرد: «مازندران به یک اراده جمعی نیاز دارد.

تشکیل شورای راهبردی میراث‌فرهنگی مازندران، گامی مهم اما دیرهنگام است. سال‌ها غفلت از ظرفیت‌های فرهنگی و تاریخی این استان، باعث شده وضعیت موجود، با استانداردهای توسعه‌یافتگی فاصله زیادی داشته باشد. امروز، این شورا تنها یک فرصت است؛ نه یک راه‌حل قطعی. اگر اراده‌ای برای اجرای تصمیمات وجود نداشته باشد، این شورا نیز به سرنوشت بسیاری از نهادهای مشابه دچار خواهد شد: نشست‌های پرحرف، خروجی‌های کم‌رمق.

اگر این شورا بتواند با همکاری نخبگان دانشگاهی، فعالان بخش خصوصی و مدیران دولتی، یک مسیر عملیاتی، واقع‌بینانه و مبتنی بر ظرفیت بومی ترسیم کند، می‌توان امید داشت که میراث فراموش‌شده مازندران، دوباره به حیات بازگردد.

  • نویسنده : سمانه اسلامی