در حالی‌که دمای مازندران در روزهای اخیر روندی صعودی را تجربه کرده، آمار مصرف برق نیز از حد انتظار عبور کرده و رکورد جدیدی را در تقاضای انرژی در این استان به ثبت رسانده است؛ موضوعی که نه تنها شبکه توزیع را تحت فشار قرار داده بلکه باعث بروز خاموشی‌هایی شده که «خارج از برنامه» و بدون اطلاع قبلی رخ داده‌اند. این اتفاق، نگرانی‌ها درباره تاب‌آوری زیرساخت‌های برق مازندران را در اوج فصل گرما افزایش داده است.
مازندران، استانی با جمعیتی نزدیک به سه میلیون نفر و میزبان میلیون‌ها مسافر تابستانی، این روزها صحنه افزایش بی‌سابقه مصرف انرژی است. بنا بر اعلام سیدکاظم حسینی کارنامی، مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق مازندران، روز شنبه ۱۲ مرداد میزان مصرف برق مشترکان به رقم بی‌سابقه ۲ هزار و ۷۲۰ مگاوات رسید؛ آماری که نه‌تنها بالاترین میزان مصرف ثبت‌شده در این استان است بلکه نسبت به هفته پیش از آن نیز افزایشی قابل‌توجه را نشان می‌دهد.
این رقم در حالی ثبت شده که کمتر از یک هفته قبل، در روز ۶ مرداد، رکورد قبلی با ۲ هزار و ۵۹۸ مگاوات به ثبت رسیده بود؛ به‌عبارتی، در فاصله‌ای کمتر از یک هفته، رشد مصرف برق بیش از ۱۲۰ مگاوات بوده است؛ موضوعی که بدون همراهی عمومی در مدیریت مصرف، می‌تواند پیامدهای گسترده‌ای برای شبکه توزیع داشته باشد.
خاموشی‌های بدون هماهنگی؛ زنگ خطر زیرساخت‌های فرسوده
آن‌گونه که مسئولان شرکت برق مازندران اعلام کرده‌اند، بخشی از خاموشی‌ها در استان برنامه‌ریزی شده است و با هدف «مدیریت اضطراری مصرف» صورت می‌گیرد، اما آن‌چه نگرانی‌ها را دوچندان کرده، خاموشی‌های ناخواسته و خارج از برنامه است که در برخی شهرها، از جمله فریدونکنار، بدون اطلاع‌رسانی قبلی اتفاق افتاده است.
مدیرعامل شرکت توزیع برق مازندران می‌گوید: «وقوع این خاموشی‌ها ناشی از فشار بیش‌ازحد به شبکه و افزایش دمای تجهیزات است. در برخی نقاط، سیستم توزیع جواب‌گوی بار اضافی نیست و همین مساله سبب وقوع اتفاقاتی همچون سوختگی ترانس یا قطع ارتباط میان پست‌ها می‌شود.»
کولرها در خانه، دکل‌ها در بحران
گرمای کم‌سابقه تابستان، استفاده مداوم از کولرهای گازی و وسایل سرمایشی را به یک ضرورت تبدیل کرده است. با این حال، ادامه این روند بدون رعایت الگوهای مصرف بهینه، زیرساخت‌های شبکه را در معرض فرسودگی یا حتی فروپاشی موقت قرار داده است.
در حال حاضر، مدیران صنعت برق مازندران توصیه‌هایی مهم برای کاهش مصرف دارند:تنظیم کولرهای گازی روی دمای ۲۵ درجه سانتی‌گراد ، خودداری از استفاده همزمان وسایل برقی پرمصرف (لباسشویی، اتو، جاروبرقی، اجاق برقی و…) در ساعات اوج مصرف (۱۲ تا ۱۷ و ۲۰ تا ۲۳)
بهره‌گیری از روشنایی طبیعی در طول روز و خاموش‌کردن لوازم غیرضروری
شبکه توزیع برق مازندران، با وجود سرمایه‌گذاری‌های انجام‌شده، همچنان با مشکلات ساختاری مواجه است. از فرسودگی تجهیزات در برخی مناطق روستایی گرفته تا افزایش بی‌رویه تعداد مشترکان، همه و همه بر تنش شبکه دامن زده‌اند.
شرکت توزیع نیروی برق مازندران که مسئولیت تأمین برق در محدوده گلوگاه تا فریدونکنار را بر عهده دارد، بیش از یک میلیون و ۶۵۰ هزار مشترک را زیر پوشش دارد؛ آماری که با توجه به رشد جمعیت، توسعه شهرک‌های ویلایی و افزایش سفرها در ایام گرم سال، رو به افزایش است.
گرچه مسئولان بر تلاش شبانه‌روزی تیم‌های عملیاتی برق برای حفظ پایداری شبکه تأکید دارند، اما حقیقت آن است که بدون همراهی عمومی، هیچ راهکاری کارساز نخواهد بود. بنا بر اعلام رسمی، فقط ۱۰ درصد صرفه‌جویی در مصرف برق می‌تواند مانع از وقوع خاموشی‌های گسترده شود.
این همان جایی‌ست که باید رسانه‌ها، نهادهای محلی، دهیاری‌ها، شوراها و شبکه‌های اجتماعی محلی وارد میدان شوند و با فرهنگ‌سازی هدفمند، سبک مصرف مردم را تغییر دهند.
مصرف بی‌رویه انرژی، همانند شمعی‌ست که در برابر طوفان روشن شده؛ پرنور اما شکننده. اگر مازندرانی‌ها بخواهند برق مطمئن و بدون وقفه داشته باشند، باید به فرهنگ مصرف مسئولانه تن بدهند. تجربه‌ی سال‌های گذشته نشان داده که خاموشی‌ها فقط مشکل چند ساعته نیستند؛ پیامدهای آن در بخش‌های اقتصادی، خدمات درمانی، صنعتی، و حتی زندگی روزمره مردم دیده می‌شود.
تابستان داغ‌تر می‌شود؛ برق، تنها با همراهی خنک می‌ماند.
- نویسنده : سمانه اسلامی
