مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای مازندران بار دیگر کشت دوم برنج را غیرقانونی و بر ممنوعیت آن تاکید کرد و گفت: با توجه به کاهش محسوس بارندگی و برداشت بی رویه از چاه ها، علاوه بر کاهش افت سفره های آب زیر زمینی، آلودگی ناشی از مصرف بی رویه سموم در کشت دوم، خطر جدی است که کشاورزی استان را تهدید می‌کند
وی ادامه داد: انجام عملیات شخم وشیار برای کشت دوم برنج در بالا دست در حالی است که کشاورزان پایین دست همچنان برای کشت اول خود نیازمند آب رودخانه ها هستند، اما متاسفانه با رها سازی آب، کشاورزانی که کشت اول را برداشت کردند برای کشت دوم از این فرصت رها سازی آب برای شخم شیار استفاده می کنند.
مدیر عامل شرکت آب منطقه ای مازندران این اقدام کشاورزان را اجحاف در حق شالیکاران پایین دست توصیف کرد و بیان داشت: بررسی ها نشان می دهد که اگر کشاورزان با این شدت در همه نقاط استان اقدام به کشت دوم برنج کنند، خطر افت سفره های زیر زمینی بسیار جدی است و این امر تامین آب در کشت اول سال زراعی آینده را به مخاطره می اندازد.
وی یکی دیگر از چالش های گسترش کشت دوم برنج را آلودگی سفره های زیری زمینی دانست و توضیح داد: بررسی های کارشناسان حفظ نباتات جهاد کشاورزی استان مازندران نشان می دهد که هجوم آفت و بیماری ها در کشت دوم برنج به مراتب بیشتر از کشت اول است، موضوعی که کشاورزان برای مقابله با آفات از سموم و کود های شیمیایی بیشتری استفاده می کنند. وقتی برای زمین های خشک از آب سفره های زیر زمینی بیش از پیش استفاد ه می شود، خطر نفوذ سموم به عمق زمین دوچندان می شود.
داودیان، آلودگی خاک زمین های شالیزاری را از دیگر مشکلات ناشی از کشت دوم عنوان کرد و گفت: بیشتر کشاورزان برای انجام راحتر شخم و شیار، کاه و کلش کشت اول را به آتش می کشند که این امر آلودگی خاک را در پی دارد.
کشت دوم برنج به ۲ صورت «نشای مجدد» و «دونوچ» یا «رتون» انجام می‌شود. در روش اول کشاورزان اقدام به آماده سازی دوباره شالیزار می‌کنند که نیاز آبی آن همانند کشت اول بالا است. در روش دوم ساقه‌های باقی مانده از کشت نخست دوباره جوانه زده و پرورش داده می‌شود که نیاز به آب آن کمتر است.
شالیکاران مازندرانی این روزها به محض برداشت کشت اول برنج مشغول با روشن کردن چاه های نیمه عمیق و با آب هیا متعاق به پایین دست اقدام به شخم شیار و آب تخت کردن زمین برای کشت دوم می کنند که این امر تحت هیچ شرایطی برای صاحبنظران زیست محیطی قابل پذیرش و تائید نیست.
کشاورزان مازندرانی که از حدود ۲ هفته قبل از آغاز برداشت کاشت اول برنج ورود آب به زمین شالیزار را قطع می کنند اما فعالیت موتورهای آب در چاه ها قطع نمی شود چرا که باید خزانه نشاء و زمین را دوباره برای کشت دوم آماده کنند.
صاحبنظران بخاطر آسیب جدی به آب های سفره های زیرزمینی و احتمال خطر فرونشست چاههای کشاورزی و اراضی مازندران، خواستار توقف کشت دوم برنج و به جای آن کشت پاییزه که انواع سبزیجات و صیفی جات است کشت کنند، که این کار درآمد بیشتری نسبت به کشت دوم برنج خواهد داشت.
چالش های کشت دوم برنج چند بعدی است که تخریب مواد آلی خاک و میکروب های مفید و موجود زنده در خاک و استفاده بیش از اندازه انواع سموم برای مبارزه با طغیان پیاپی کرم های ساقه خوار بعد از کشت اول، از جمله معضل جدی کشت دوم برنج است که در زمین های شالیزاری جولان می دهند.
- نویسنده : سمانه اسلامی
