به گزارش خبرنگار ملکان – سمانه اسلامی ورکی
پرورش ماهی در قفس به عنوان یک روش نوین در صنعت آبزی‌پروری، در سال‌های اخیر تحولات چشمگیری در اقتصاد استان مازندران ایجاد کرده است. این روش علاوه بر افزایش تولید آبزیان، فرصت‌های شغلی جدیدی را ایجاد کرده و به بهبود اقتصاد ساحل‌نشینان کمک شایانی کرده است. در این گزارش، به بررسی ابعاد مختلف پرورش ماهی در قفس در مازندران، از جمله مزایا، چالش‌ها، فرصت‌ها و آینده این صنعت پرداخته می‌شود
پرورش ماهی در قفس از جمله فرصت های اقتصادی و سرمایه گذاری جدید در مازندران به شمار می رود که سرمایه گذاران زیادی را به دریا کشانده است. روند کاهشی صید و صیادی به دلیل آلودگی آب رودخانه‌ها، صید غیرمجاز و شرایط ناپایدار جوی عزم صیادان و سرمایه گذاران مازندرانی را برای تغییر شیوه تولید آبزیان جزم کرده است. هرسال وضعیت صید و صیادی در مازندران بدتر می‌شود و در این بین سرمایه گذاران برای افزایش تولید آبزیان دست به کار شدند و اقدام به توسعه قفسهای دریایی در مازندران کرده اند.طی سال‌های گذشته قفسهای متعدد دریایی در ساحل مازندران برپا شده و طرح رهاسازی آبزیان در قفسهای دریایی نیز در استان عملیاتی شده است.
دریای مازندران در تامین بخشی از پروتئین مورد نیاز جامعه، اشتغال و درآمدزایی نقش مهمی دارد و دراین راستا ماشاهد استقبال و حرکت خوب سرمایه گذاران دراستان هستیم به طوری که امروز شمار زیادی از قفس های دریایی ماهی دارشده و این حوزه در مدار پرورش و تولید آبزیان قرار گرفتند.
بررسی آماری حوزه فعالیت شیلاتی مازندران از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی تا کنون نشان می دهد که علاوه بر گسترش طرح پرورش ماهی در قفس دریای خزر به پرورش و تولید خاویار و گوشت ماهیان خاویاری، توسعه بازار و صادرات آبزیان و حل مشکلات ۱۱۳تشکل صید و صیادی کلیکاگیران و ماهیان استخوانی نیز توجه شده است.
مازندران با توجه به در اختیار داشتن بیشترین ساحل جنوبی دریای خزر و وجود رودخانه‌های متعدد یکی از استان‌های پیشرو در آبزی‌پروری و فعالیت‌های شیلاتی است، سالانه حدود ۳۰ هزار تن انواع آبزیان تولید شده در این استان به سایر نقاط کشور و صادرات ۱۲ تا ۲۰ هزا تنی محصولات شیلاتی به ارزش ۲۰ تا ۲۵میلیون دلاری نیز انجام می شود.
همسایگی با دریای خزر در نوار ساحلی به طول بیش از ۴۰۰ کیلومتر و وجود ۵۴ شرکت تعاونی صیادی پره در این استان با اشتغال حدود چهارهزار و ۲۰۰ نفر و همچنین فعالیت بیش از سه‌هزار و ۴۰۰ مزرعه آبزی‌پروری سبب شده که مازندران بیشترین سهم را در فعالیت‌های شیلاتی جنوب دریای خزر داشته باشد.
تنها در یکسال گذشته به منظور افزایش توان تولید مازندران در صنعت شیلات و کاهش وابستگی درآمدهای شیلاتی به صید مستقیم از دریا، اقدامات گسترده‌ای از جمله حمایت از سرمایه‌گذاران، گسترش شرایط و فرصت‌های آبزی‌پروری و افزایش توان تولید آبزیان استان در دستور کار قرار گرفت.
نمونه بارز توجه به اقتصاد دریایی مازندران طرح پرورش ماهی در قفس در عمق ۵۰ متری دریای خزر است، اگرچه سابقه اجرای این طرح به حدود یک دهه ای بر می گردد اما بنا به دلایلی از جمله بی برنامگی و کم توجهی مسوولان و دستگاههای اجرایی در بهره وری از ظرفیت های این دریا در حوزه اقتصادی استان کمتر توجه شد، ظرفیتی که به عنوان یکی از محورها و فعالیت ها برای دست یابی به برنامه رشد ابلاغی ۷.۸ درصدی در قالب طرح اقتصاد مقاومتی مورد حمایت دولت چهاردهم قرار گرفت.
مدیر کل شیلات مازندران با ذکر این نکته که شیلات مازندران همسو با تحقق دو مقوله رهبر معظم رانقلاب مبنی بر تولید و اشتغال در اقتصاد دریایی زمینه و پیش بینی ۴۰ قفس دریایی جدید را در سال جاری فراهم کرده است، افزود: برای اجرایی و عملیاتی شدن هدف برنامه امسال که استقرار ۴۰ قفس در دریا است به ۲هزارو ۴۰۰ میلیارد ریال تسهیلات نیاز است که اگر این تسهیلات به موقع پرداخت شود، این طرح در سطح استان در مدار تولید قرار خواهد گرفت.
قاسم کریم زاده با بیان این که سال گذشته تعداد قفس های دریائی در دریا به ۱۵ قفس رسیده است، گفت: پارسال حدود ۴۶۵ تن ماهی در قفس های دریایی به ارزش اقتصادی ۸۱۰ میلیارد ریال تولید و به بازار عرضه شده است.
وی به اهمیت همکاری بانک‌ها و بنیاد برکت استان مازندران اشاره کرد و گفت:امیدواریم با همکاری آنها بتوانیم به اهداف برنامه پیش بینی شده برسیم.
مدیر کل شیلات استان مازندران ضمن تبیین ظرفیت‌ها و توانمندی‌های شیلاتی استان و مهمترین اقدامات و دستاوردهای شیلاتی استان در دولت انقلابی، جهادی و مردمی سیزدهم، درخصوص فرصت های سرمایه گذاری شیلاتی استان گفت: اکنون ۴۲ فرصت سرمایه گذاری شیلاتی در استان شناسایی شده که غالب این فرصت ها در بخش آبزی پروری بویژه پرورش ماهی در قفسهای دریایی است.
کریم زاده به محدود بودن منابع آبی و نیز اراضی درکشور اشاره داشت و توجه به توسعه طرحهای شیلاتی با رویکرد تولید محصول شیلاتی اقتصاد دریا محور براساس سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری را از اولویت‌های برنامه های توسعه ای شیلاتی اعلام کرد و افزود: چهار تعاونی صیادی پره برای نخستین بار در این طرح سرمایه گذاری کردند و با توجه به بازدهی خوب سرمایه گذاری دراین زمینه، پیش بینی می شود امسال تعداد تعاونی‌های صیادی متقاضی به چند برابر افزایش یابد.
مدیرکل شیلات استان مازندران در خصوص امنیت سرمایه گذاری در پرورش ماهی درقفس های دریایی نیز گفت:در راستای تامین امنیت و فراهم نمودن زمینه های صید وصیادی در دریا برای صیادان قانونی و سرمایه گذاران پرورش ماهی درقفسهای دریایی، شیلات ایران از طریق انعقاد تفاهم نامه با دریابانی کشور، با تشریک مساعی و انجام گشت های مشترک در داخل دریا برای تامین امنیت سرمایه گذاران طرح های پرورش ماهی در قفسهای دریایی تلاش مناسبی کرده است.
مدیرکل شیلات مازندران به طرح الگویی پرورش ماهی قزل آلا در قفس‌ها در منابع شالیزاری بعد از کاشت برنج در شهرستان آمل اشاره کرد و اظهار کرد: با توجه به گزارش اداره شیلات شهرستان جویبار، طرح پرورش ماهی درقفس ها در منابع آبهای داخلی بعد از برداشت برنج در این شهرستان نیز امسال اجرایی خواهد شد که در واقع نوعی بهره برداری ۲ منظوره از منابع است.
ارزش هزار میلیارد ریالی صید ماهیان استخوانی در مازندران
مدیرکل شیلات مازندران گفت: میزان صید ماهی استخوانی امسال با افزایش چهار درصدی به ۳۷۰ تن رسیده و ارزش اقتصادی آن حدود هزار میلیارد ریال است.
کریم زاده اظهار کرد: میزان کل صید در سال جاری حدود ۳۷۰ تن بوده است که در مقایسه با مدت مشابه پارسال چهار درصد افزایش نشان میدهد.
وی با اشاره به این که، ارزش اقتصادی این میزان صید حدود هزار میلیارد ریال است که نسبت به سال گذشته حدود هفت درصد افزایش داشته است، گفت: ترکیب صید شامل ۲۰ درصد ماهی سفید، ۳۵ درصد کفال و ۴۵ درصد ماهی کپور است.
کریم زاده با بیان این که، علت افزایش چهار درصدی میزان صید، تولید و رهاسازی سالانه میلیون‌ها قطعه انواع ماهیان استخوانی، خاویاری و کپور در رودخانه‌های شیلاتی استان است، ادامه داد: در استان ۳۰ رودخانه مهم شیلاتی شناسایی شده که شرایط ایده‌آل برای تکثیر ماهیان را دارند. همچنین بسته‌های حمایتی برای جامعه صیادی استان، ماهانه حدود ۲ هزار و ۴۰۰ لیتر بنزین به صورت یارانه ای به هر یک از تعاونی‌های پره استان داده می‌شود.
پرورش ماهی در قفس به عنوان یک فرصت طلایی برای توسعه اقتصادی مازندران مطرح است. با توجه به مزایای فراوان این روش و حمایت‌های دولت، آینده این صنعت بسیار روشن به نظر می‌رسد. با این حال، برای دستیابی به توسعه پایدار، لازم است چالش‌های موجود مانند آلودگی آب، تغییرات اقلیمی و کمبود زیرساخت‌ها برطرف شوند
صید و ماهیگیری در سواحل دریای خزر به روش ” پره ” است به این صورت که تورهایی با ارتفاع هفت تا ۱۰ متر و به طول یک هزار و ۲۰۰ متر به کمک یک قایق به صورت نیم دایره در فاصله مشخصی از ساحل دریا (۱۴ متری عمق دریا) ریخته و پس ازانباشته شدن از ماهیان استخوانی شامل گونه های کفال، سفید و کپور، به وسیله تراکتور به ساحل کشیده می شود.
سر صیاد، فوکا پوش (صیادان باچکمه های بلند) تور ریز، چینت چی (مرمت کار تور) قایقران و تراکتور ران از نیروهای اصلی در انجام صیادی پره هستند.
