سید ابراهیم مختاری سنگدهی
هدف واقعی چیست؟
اسرائیل، در مواجهه با جمهوری اسلامی ایران، اهدافی چندلایه را دنبال میکند:
۱. ایجاد بازدارندگی روانی:
با انجام حملات محدود اما پرسر و صدا، اسرائیل تلاش میکند افکار عمومی منطقه و داخل ایران را به این باور برساند که “نفوذپذیری” دفاعی ایران ممکن است، حتی اگر واقعیت چنین نباشد
.۲. تحریک ایران به واکنش احساسی:
اسرائیل میداند که واکنش تند و نظامی ایران، میتواند پای آمریکا و متحدان را به درگیری باز کند و فضای تقابل بزرگتری را شکل دهد؛ اتفاقی که به نفع سیاست خارجی تلآویو است
.۳. بهرهبرداری داخلی:
دولتهای اسرائیلی معمولاً در بزنگاههای داخلی، مانند بحرانهای سیاسی یا اعتراضات عمومی، از ابزار تنش خارجی برای انحراف افکار عمومی استفاده میکنند
.۴. امتحان سامانههای دفاعی ایران:
هر حمله، حتی محدود، یک مانور اطلاعاتی است برای سنجش سرعت واکنش، موقعیت سامانهها، توان سایبری و قدرت بازدارندگی جمهوری اسلامی.
چرا حمله گستردهتر نمیشود؟
با وجود مواضع تند و تهدیدهای لفظی، اسرائیل وارد یک جنگ مستقیم و تمامعیار با ایران نمیشود، به دلایل زیر: گستردگی جغرافیایی ایران و تنوع ظرفیتهای پاسخ متقابل در منطقه؛
وابستگی زیرساختهای اسرائیل به امنیت سایبری و انرژی که در صورت درگیری، بسیار آسیبپذیر است؛ حضور محور مقاومت در مرزهای اسرائیل (لبنان، سوریه، غزه، عراق و حتی یمن) که هرکدام میتوانند جبههای خطرناک باشند؛ نگرانی از واکنشهای جهانی و هزینههای سیاسی جنگی ناخواسته بهویژه در آستانه تحولات انتخاباتی آمریکا.
رسانه، میدان اصلی نبرد
واقعیت این است که نبرد واقعی در میدان رسانه است نه صرفاً در هوا یا زمین. اسرائیل تلاش میکند از طریق رسانههای جهانی، شبکههای فارسیزبان و فضای مجازی:
ضربه را بزرگتر از واقعیت نشان دهد؛
اعتماد عمومی را به توان دفاعی کشور تضعیف کند؛
مردم را نسبت به هزینههای مقاومت، بدبین نماید.
در مقابل، ایران نیز با استفاده از رسانههای رسمی، بسترهای مردمی و روایتسازی، تلاش میکند از یکسو پاسخ بازدارنده نشان دهد و از سوی دیگر، افکار عمومی داخلی را حفظ کند.
جنگِ محدود، پیامِ بزرگ
حمله اسرائیل به ایران، اگرچه در مقیاس نظامی محدود بوده، اما در سطح رسانهای و راهبردی، تلاشی است برای بازتعریف موازنه قدرت در منطقه. اما تجربه تاریخی و قدرت منطقهای ایران نشان میدهد که: پاسخها الزامی نیست که بلافاصله و در همان جغرافیا داده شوند؛ حمله نظامی محدود لزوماً به معنای برتری نیست؛ جنگ واقعی، جنگ روایتهاست؛ نه فقط موشکها.
و مهمتر اینکه، ایران، بر خلاف اسرائیل، بازیگر یکجغرافیا نیست؛ بازیگر یک منطقه است.
- نویسنده : سید سنگدهی