به گزارش ملکان، سرویس اجتماعی – سمانه اسلامی
وقتی از جنگل‌ها صحبت به میان می‌آید، جنگلهای ایران که به‌عنوان میراثی در دل تاریخ می‌درخشند؛ جنگل‌هایی که حال و روز خوبی ندارند و تخریب و ازبین‌رفتن‌شان در صدر اخبار قرار دارد. به گفته دکتر مرجان حمداللهی، کارشناس ارشد آبخیزداری، علت عمده تخریب جنگلهای هیرکانی را می‌توان به‌طور خلاصه تغییر کاربری اراضی ناشی از توسعه کشاورزی و توسعه شهری و افزایش شهرنشینی و صنعتی‌شدن، رشد جمعیت، دامداری سنتی، تجارت چوب، پروژه‌های سدسازی، عملیات معدن، تولید کاغذ، آتش‌سوزی و تغییر اقلیم دانست.
مجموع مساحت مازندران ۲۴هزار و ۴۰۰کیلومتر است وطبق آمار موجود ۷۰درصد وسعت این استان جزو عرصه‌های طبیعی ملی درقالب سواحل دریای خزر،جنگل و مرتع است، غرب مازندران با جمعیتی افزون بریک‌میلیون نفراز۲۱شهروحدود۱۱۵۰روستا برخوردار است.
مازندران درمجموع حدود ۵۴درصد عرصه‌های جنگلی شمال کشور را در اختیار دارد و همچنین نیمی از جنگلهای هیرکانی ثبت‌شده در سازمان جهانی یونسکو در جغرافیای این استان واقع است و بیشترین عرصه‌های جلگه‌ای شمال نیز درمنطقه غرب مازندران قرار دارد. آمارهای رسمی نشان می‌دهند به‌دلیل گسترش ساخت‌وسازهای بی‌رویه و غیرمجاز در اراضی ملی غرب مازندران،درحال‌حاضر ۳۰هزار مشترک غیرمجاز برق بدون داشتن انشعاب به این انرژی دسترسی دارند. این رقم، یعنی این افراد در جاهایی خانه ساخته‌اند که اجبارا یا درختی را قطع کرده یا مرتعی را خشکانده‌اند. همچنین قطع درختان به بهانه اجرای طرح‌های گردشگری و حتی ساخت پارکینگ که نمونه آن را در جنگل الیمالات نور انجام شده، سندی بر بی‌مهری به عرصه‌های هیرکانی است.
جنگلهای گلیران مازندران در مسیر تخریب
جنگلهای گلیران بابل که در مناطق بالادست جنوب این شهرستان در بندپی شرقی بابل واقع شد، شکوه حیرت انگیز درختان سر به فلک کشیده این منطقه از دیر باز مورد توجه صاحبنظران محیط زیست است.
جنگلهای گلیران در دوره های مختلف به بهانه جاده سازی و توسعه معدن بخش قابل توجهی از دختان هیرکانی این جنگلهای در معرض تخریب و سربریدن های پیاپی قرار گرفت.
جنگلهای این منطقه که در مقطعی از تاریخ نعره مرالها شکوه خاصی را ایجاد می کرد با جزیره ای شدن و جاده سازی های فراوان در عمق جنگل این مرالها به منتاطق بالادست آمل کوچ کردند.
گازرسانی به روستاهای بالادست شیخ موسی و منطقه گلیران در هفته های گذشته موجی از نگرانی ها را در بین شهروندان و دوستداران محیط زیست در کشور به همراه داشت.
زمانی این حساسیت ها به اوج خود رسید که در خردادماه سال جاری صدها اصله درخت در منطقه گلیران به بهانه توسعه جاده سازی قطع شد.
کارشناسان اهمیت جنگلهای گلیران را برای ادامه حیات این شهرستان بسیار ضروری می دانند که در صورت تخریب بیشتر آن بدون تردید باید در انتظار بیابانی شدن مناطق پایین دست این شهرستان باشیم.
با توجه به این که شهرستان بابل دارای حدود ۵۰ هزار هکتار اراضی شالیزاری است و آبیاری این اراضی شالیزاری منوط به ذخیره مناسب آب و تقویت سفره های زیر زمینی است حفظ جنگلهای گلیران به یک دغدغه جدی شهروندان و فعالان زیست محیطی تبدیل شده است.
در روزهای گذشته بسیاری از فعالان زیست محیطی صاحب نام با استفاده از ظرفیت شبکه های اجتماعی و اشتراک گذاری پیام های مختلف از مسوولین خواستند برای حفظ جنگلهای گلیران بابل حساسیت بیشتری داشته باشند.
دوستداران محیط زیست در هفته گذشته کارزای را برای حفظ جنگلهای گلیران تشکیل دادند که این امر بازتاب های گسترده ای در سطح ملی داشته است.
در این کارزار خطاب به رئیس سازمان محیط زیست کشور آمده است: “اعتراض به مرگ شاهرگ حیات بابل با گاز رسانی و جاده‌سازی” بانو شینا انصاری به استحضار می‌رساند جنگلهای بالادست بندپی شهرستان بابل با انواع جاده‌سازی‌ها، ویلاسازی‌ها، گازرسانی در حال جان دادن است.
هیچ‌کس مخالف خدمات‌رسانی به مناطق دوردست نیست، اما اگر بیشتر بیاندیشیم که چنین فعالیت‌هایی به دلیل عدم توجه به تصویر بزرگ‌تر سرزمین و نبود نظارت و برنامه بلندمدت، با تخریب جنگل موجب تهدید آینده تمام مردم شهرستان شده و می‌شود که در ادامه آن با هجوم افراد ویلاساز دلال و افراد غیربومی و افزایش روند تخریب طبیعت و سیل‌های ویرانگر بر سر همان مردم جنگل‌نشین می‌گردد. ”
منطقه جنگلی گلیران بابل که در ۷۰ کیلومتری جنوب این شهرستان در بخش بندپی شرقی واقع شد در حال حاضر انبوه ترین جنگلهای هیرکانی این خطه از شمال کشور در این منطقه واقع شده است.
در این منطقه معدن زغال سنگی حدود نیم قرن پیش جانمایی شد که این امر زمینه جاده سازی های در قلب این جنگل برای توسعه و بهره برداری بیشتر از زغال سنگ را فراهم کرد.
آغاز به کار معدن گلیران از سال ۱۳۵۵ بود، اما بهره برداری از آن به صورت دولتی در سال ۱۳۷۵ روی داد. این معدن در سال ۱۳۸۳ به بخش خصوصی واگذار شد، اما به دلیل اینکه نتوانست از این معدن به خوبی بهره برداری کند، اما در دهه ۹۰ با تعدیل کارگرانش از ۱۵۰ به ۳۵ نفر، در آستانه تعطیلی قرار گرفت.
معدن گلیران سال ۱۳۹۶ با ۳۵ کارگر و استخراج روزانه ۵۰۰ تن مواد معدنی شروع به کار کرد و پس از آن هم میزان تولیدش با افزایش تعداد کارگران بیشتر شد تا این که اکنون به چند برابر زمان آغاز به کار رسیده است.
در خردادماه سال جاری تعریض و آسفالت راه دسترسی به این معدن سبب شد هزاران اصله درخت هیرکانی قطع شود و در آن مقطع موجی از نگرانی را در بین شهروندان و دوستداران محیط زیست فراهم کرد.
کارشناسان محیط زیست نقش جنگلهای انبوه گلیران بابل را در تولید و تنظیم آب برای روستاها و شالیزارهای پایین دست بسیار مهم می دانند و هر اقدامی که سبب قطع یک اصله درخت را فراهم کند از دیدگاه این کارشناسان تحت هیچ شرایطی پذیرفتنی نخواهد بود.
در هفته های گذشته خبرهایی در شبکه های اجتماعی منتشر می شود که برای گازرسانی به مناطق بالا دست بندپی شرقی بابل و منطقه گلیران جلسه های مستمری تشکیل شده است.
از طرف دیگر خبرهای مبنی بر جذب سرمایه گذار برای توسعه بلوک سه و ۹ معدن گلیران منشر می شود که کارشناسان و دوستداران محیط زیست به دقت این خبرها را دنبال کرده و هشدارهای جدی خود را در این خصوص اعلام می کنند.
صاحبنظران بر این باورند منطقه گلیران در شرایط فعلی همانند نفس و اکسیژن برای شهرستان بابل محسوب می شود که تخریب جنگلهای انبوه این منطقه همانند خردادماه سال جاری که میلیون ها سال قدمت دارد ضربه جبران ناپذیری را به محیط زیست وارد خواهد کرد.
