به گزارش ملکان، سرویس اجتماعی – سمانه اسلامی
با آغاز فصل گرما و هجوم مردم به سواحل دریای خزر، اخبار ناگوار غرق‌شدگی بار دیگر به تیتر اول رسانه‌ها تبدیل شد. آمار تکان‌دهنده تلفات جانی در چند ماه اخیر زنگ خطر را برای مسئولان و شناگران به صدا درآورده است. یکی از مهم‌ترین عوامل این فجایع تلخ، جریان‌های شکافنده‌ای است که هر ساله جان صدها نفر را می‌گیرد
تابستان سال گذشته ۳۷ نفر بر اثر غرق‌شدگی و تابستان سال جاری تا روز گذشته ۱۲ نفر در دریای خزر جان خود را از دست دادند. از ابتدای تابستان سال‌جاری نیز تاکنون ۵۰۶ نفر از غرق‌شدگی در آب‌های دریای خزر نجات پیدا کردند. بررسی‌ها نشان می‌دهد عوامل مختلفی در غرق‌شدگی افرادی که برای شنا کردن و فرار از گرما تنی به آب می‌زنند، وجود دارد. یکی ازمهمترین عوامل غرق‌شدگی جریان شکافنده دریایی است. از نیمه دوم مرداد و شهریور با توجه به شرایط آب و هوایی و توپوگرافی سواحل دریای خزر «جریان‌های شکافنده» به اوج می‌رسند به گونه‌ای که حتی نقاطی از ابتدای طرح دریا که به عنوان منطقه امن برای شنا انتخاب شده‌اند با اوج‌گیری این پدیده تغییر وضعیت می‌دهند.
شنا در دریا هرگز شبیه شنا در استخر نیست و افزون بر دانستن فن شنا و مهارت زیاد، باید ویژگی های آب دریا را نیز شناخت. آب شور دریا در صورت برخورد با چشم، سوزش چشمی دردناکی ایجاد می کند و تمرکز شناگر را کامل از بین برده و او را در یافتن مسیر ساحل ناتوان می‌کند.
در صورت ورود آب دریا به نای و ریه فرد، سرفه های شدیدی ایجاد می‌شود که در عمل شنا کردن را غیرممکن می کند و شناگر درمانده می‌شود. در این میان ضربه‌های امواج دریا نیز فرد را با خود به این سو و آن سو می برد و همه توان و انرژی او را می‌گیرد.
گل آلود بودن آب های ساحلی دریای خزر موجب می شود که حتی با عینک شنا هم نتوان در زیر آب دید زیادی داشت و به تبع شناگر ناحیه کم عمق را از عمیق تشخیص نمی دهد، حتی فرد در حال غرق شدن در زیر آب را به سختی می توان یافت و فردی که در چنین شرایطی به دام افتد، بسیار دشوار بتواند خود را از مهلکه نجات دهد.
مطابق یک اصل، برای شنای افراد بالغ در آب‌های دریایی با عمق بیش از یک و نیم متر، نه تنها آنها باید فنون شنا را به خوبی بدانند، بلکه لازم است به توان فیزیکی و استقامت بدنی بالای خود نیز اطمینان داشته باشند. حتی با وجود مهارت بالا و توان بدنی فوق‌العاده، هنوز هم دریا جای امنی برای شنا نیست.
امواج دریا با حرکت به سمت ساحل همواره حجم زیادی از آب را به طرف خشکی منتقل می کنند. این حجم وسیع از آب می‌باید دوباره به داخل دریا برگردد و برای این منظور در نقاطی از ساحل، به صورت تقریباً غیر قابل پیش بینی، درون آب دریا آب راهه هایی به طرف دریا ایجاد می شود که در آن آب با سرعت زیادی بر خلاف جهت امواج (یعنی از سمت ساحل به سمت دریا) جریان می یابد.
این جریان ها کاملاً از امواج آب متفاوت بوده و به آنها جریان های ساحلی، جریان های شکافنده (Rip Currents)، یا جریان های مرگبار گفته می شود که در بسیاری از نقاط جهان به ویژه سواحل دریای خزر، تلفات جانی فراوانی را به بار می‌آورند.
جریان شکافنده از بالا شبیه یک بادبزن دستی عمل می‌کند که دسته آن به سمت ساحل، و دهانه آن به سمت دریا است. دسته این بادبزن بیشترین قدرت را دارد و صرف نظر از اینکه شناگر چقدر شنا بلد است یا چقدر توان جسمی دارد، در عملا برگشت وی به سمت ساحل را غیر ممکن می کند و او را سریع با خود به داخل دریا می‌کشاند.
نقی کریمیان رئیس هیأت نجات غریق مازندران با تشریح جریان شکافنده دریایی گفت: امواج دریا با حرکت به سمت ساحل همواره حجم زیادی از آب را به طرف خشکی منتقل می‌کنند. این حجم وسیع از آب می‌باید دوباره به داخل دریا برگردد و برای این منظور در نقاطی از ساحل، به صورت تقریباً غیر قابل پیش‌بینی، درون آب دریا آبراهه‌هایی به طرف دریا ایجاد می‌شود که در آن آب با سرعت زیادی بر خلاف جهت امواج (یعنی از سمت ساحل به سمت دریا) جریان می‌یابد .این جریان‌ها کاملاً از امواج آب متفاوت بوده و به آنها جریان‌های ساحلی، جریان‌های شکافنده (Rip Currents) یا جریان‌های مرگبار گفته می‌شود که در بسیاری از نقاط جهان بویژه سواحل دریای خزر، تلفات جانی فراوانی را به بار می‌آورند.
وی ادامه داد: جریان شکافنده از بالا شبیه یک بادبزن دستی عمل می‌کند که دسته آن به سمت ساحل و دهانه آن به سمت دریا است. دسته این بادبزن بیشترین قدرت را دارد و صرف نظر از اینکه شناگر چقدر شنا بلد است یا چقدر توان جسمی دارد، در عمل برگشت وی به سمت ساحل را غیرممکن می‌کند و او را سریع با خود به داخل دریا می‌کشاند.
رئیس هیأت نجات‌غریق مازندران پیش‌بینی کرد تعداد فوتی‌ها براثر غرق شدن در دریا در شهریورماه افزایش یابد و گفت: امسال ۷۵۰ نقطه به عنوان طرح دریا انتخاب شد؛ اما با توجه به شرایط هوا و توپوگرافی سواحل دریای خزر از شهریور به رؤسای هیأت‌ها این اختیار را دادیم که در زمان طوفان نقاط خطرناک را شناسایی و ناجیان غریق را در آن مستقر کنند.
