به گزارش خبرنگار ملکان – سمانه اسلامی
پل محمدحسن خان، تنها یک سازه تاریخی نیست. این پل، گنجینه‌ای از دانش و هنر نیاکان ماست. این پل، شاهدی بر تمدن غنی ایران زمین است. تخریب این پل، به معنای از دست دادن بخشی از هویت ملی ماست.
آیا حاضر هستیم به سادگی اجازه دهیم این میراث گرانبها از بین برود؟
متأسفانه، پل تاریخی محمدحسن خان بابل، از ارزشمندترین آثار تاریخی شهر بابل، بار دیگر با تهدید جدی تخریب مواجه شده است. آزادسازی تردد خودروهای سنگین از زیر این پل، به رغم سابقه تخریب‌های قبلی، نشان از بی‌توجهی به اهمیت حفظ این میراث فرهنگی دارد. این اقدام نه تنها به بنای تاریخی آسیب می‌رساند بلکه به هویت و تاریخ شهر نیز لطمه وارد می‌کند . عبور غیرقانونی خودروهای سنگین از زیر پل تاریخی محمدحسن خان بابل که باعث ضربه زدن به چشمه طاق‌ها و زخمی کردن آن شد باعث شده که این پل تاریخی بازنشسته را در سراشیبی استهلاک و فروپاشی قرار داده و بخشی از تاج این پل معماری ضربه خورد این پُل تاریخی که از گذشته‌های دور شهر بابل را به جنوب این شهرستان در بخش بندپی شرقی، بندپی غربی و گتاب متصل می‌کرد و در یک مقطعی از تاریخ عبور احشام از روی این پُل را شاهد بوده و در حال حاضر تردد ماشین‌های سنگین آن را در معرض تخریب قرار داده است و احتمال فروپاشی این بنای تاریخی وجود دارد.
این اولین بار نیست که پل محمدحسن خان بابل به دلیل تردد خودروهای سنگین آسیب می‌بیند. تکرار این اتفاق نشان می‌دهد که اقدامات قبلی برای حفاظت از این پل کافی نبوده است.
این پل ۳۰۰ ساله که حدود نیم قرن پیش یعنی سال ۱۳۵۶ با شماره ۱۴۱۴ در فهرست آثار ملی ثبت شد، با ۱۴۰ متر طول و ۶ متر عرض، دارای ۶ چشمه طاق اصلی و ۲ چشمه فرعی بوده و ارتفاع آن از بستر رودخانه ۱۱ متر است. این پل به سبک پل های دوران صفوی و در اواخر دوران افشاریه ساخته شده و از ویژگی های مهم ساخت آن استفاده از سفیده تخم‌مرغ و ساروج است. عبور از زیرگذر پل محمدحسن خان و آسیبی که به آن وارد می کند اگر چه تازگی ندارد و حتی بعد از خارج شدن پل از زیرترافیک هم ادامه داشت، ولی سال ۱۳۹۵ شورای ترافیک شهرستان به دنبال اعتراض دوستداران میراث فرهنگی با گذراندن مصوبه ای، عبور و مرور خودروهای سنگین از زیر این پل را ممنوع کرده بود، مصوبه ای که ظاهرا اجرا نشده و نمی شود و رانندگان خودروهای سنگین هم در چنین وضعیتی بدون توجه به حجم و ارتفاع خودروهایشان با به کارگیری هر ترفندی آنها را از زیر پل عبور می دهند. نکته شگفت انگیز این که کار به جایی رسیده تا برخی از رانندگان خودروهای سنگین دارای ارتفاع زیاد برای این که بتوانند به هر شکلی از زیر این پل عبور کرده و راهشان را برای رسیدن به مقصد نزدیک کنند، باد لاستیک خودرو را کم کنند تا ارتفاع کمتر شود و خودرو هنگام عبور گیر نکند. در روزهای اخیر تردد خودروهای سنگین در زیر این پل تاریخی موجی از نگرانی را در بین شهروندان بابلی به همراه داشته است که این ترددها لرزه بر اندام پل تاریخی انداخته و خطر ریزش پل را بیشتر کرده است.
پل تاریخی محمدحسن خان بابل، شاهد سکوت مرگبار مسئولان و فریاد بی‌پاسخ تاریخ است.
این پل ۳۰۰ ساله، که نمادی از هویت و تاریخ شهر بابل است، سال‌هاست که زیر فشار تردد بی‌رویه خودروهای سنگین آه می‌کشد. با وجود تلاش‌های فراوان دوستداران میراث فرهنگی، تاکنون هیچ اقدام مؤثری برای نجات این بنای تاریخی انجام نشده است. تخریب بخش قابل توجهی از طاق پل، زنگ خطری جدی برای آینده این بنای ارزشمند است. اگر به این وضعیت بی‌تفاوت باشیم، به زودی شاهد فروپاشی کامل این پل خواهیم بود. از مسئولان و مردم می‌خواهیم که با همدلی برای نجات این میراث گرانبها تلاش کنند. هر تأخیر، به معنای از دست دادن بخشی از هویت تاریخی شهرمان است.”
قاسم اسحاقی ملکشاه دوستدار میراث فرهنگی بابل که چند سال اخیر با حضور در محدوده پل محمدحسن‌خان مشغول تهیه عکس و فیلم از تردد خودروهای سنگین از زیر این پل تاریخی و انتشار آن در شبکه های اجتماعی است در این باره گفت که برای چندمین بار در سالهای اخیر تردد خودروهای سنگین از زیر پل تاریخی محمد حسن خان دوباره آزاد شد و در یک اقدامی شوک آور بخش قابل توجهی از طاق چشمه این پل فرو ریخت. وی گفت: در یک هفته اخیر به صورت شبانه روزی با مدیران شهری در تماس هستم تا این بنای تاریخی را نجات دهند اما اقدام موثری انجام نشد. اسحاقی با بیان این که در ۲ بامداد شامگاه جمعه هفته گذشته در زیر پل تاریخی حضور یافتم تا موانع بتنی در زیر آن نصب شود، اظهار کرد: چند ساعت بعد از قرار دادن موانع بتنی رانندگان آن را کنار زده و دوباره تردد خودروهای سنگین از زیر پل آزاد شد.
این دوستدار میراث فرهنگی افزود: فریادهای چندین ساله ما هنوز به جایی نرسید که یک فکر اساسی برای نماد تاریخی شهر بابل انجام شود و این پل ۳۰۰ ساله این چنین در مسیر فروپاشی قرار نگیرد. اسحاقی ادامه داد: در روزهای اخیر این بنای تاریخی با تردد صدها ماشین سنگین از زیر پل به شدت در معرض خطر است و بخش از طاق آن هم فروریخت.
وی افزود: در زمان حاضر با انتشار عکس و فیلم در شبکه های اجتماعی تلاش می کنم خطر تخریب این بنای ارزشمند تاریخی را به مسوولان و افکار عمومی گوشزد کنم چون روزانه صدها دستگاه خودروی سنگین از زیر پل محمدحسن‌خان عبور می کنند که بسیاری از این خودروها سقفشان به طاق چشمه آبراه پل برخورد می‌کند و ضربه محکمی به پل می زنند و تکه های آجر هم به زمین می‌افتد.
این دوستدار میراث فرهنگی گفت: رانندگان بعضی از خودروهای سنگین که نمی‌توانند خودرویشان را در حالت عادی از زیر پل عبور دهند، با کاهش باد لاستیک به هر شکل ممکن تلاش می کنند از زیر پل تاریخی عبور کنند و این دسته از خودروها بیشترین آسیب را به پل می زنند. وی هشدار داد: ضربه‌هایی که خودروهای سنگین به طاق پل می زنند با نشانه هایی که موجود است این بنای تاریخی را در آستانه فروپاشی قرار داده اند و اگر اقدام عاجلی صورت نگیرد این از این اثر تاریخی چیزی باقی نخواهد ماند.
اسحاقی ملکشاه گفت: برای همه دوستداران میراث تاریخی بابل جای تعجب است که مکانی که تابلوی ممنوعیت تردد خودروهای سنگین مقابلش نصب شده است، چرا و چگونه هیچ کس برای این تابلو ارزشی قائل نیست و رانندگان خودروهای سنگین به راحتی و بدون هرگونه مزاحمت کارشان را انجام می‌دهند در حالی که این تابلو از علائم راهنمایی و رانندگی است.
