تنوع و طعم غذاهای ایرانی، از گیاهی گرفته تا گوشتی، آنقدر زیاد است که می‌توانیم حتی دست برتر این حوزه در دنیا باشیم، اما شاید به دلیل کمبود خلاقیت و دقت در تبلیغات هنوز به مرحله‌ای نرسیده‌ایم که عطر و طعم غذاهای خاص کشورمان را به جهان معرفی کنیم. امروزه برخی کشورها با ثروتی که نباید دست کم گرفت، یعنی ثروت خوراک‌های محلی و سبک‌های آشپزی، سیاهی ماهی‌تابه و دوده قابلمه‌های قدیمی را زدوده‌اند.
همچنان جای خالی آشپزی ایرانی در میراث ناملموس یونسکو احساس می‌شود. شاید هم اصناف فعال در این حوزه ضعیف عمل کرده‌اند. شاهدیم که در رستوران‌ها و هتل‌ها خلاقیتی برای معرفی این میراث ناملموس انجام نمی‌شود. این در حالی است که بر اساس آمارهای مختلف جهانی سالانه، گردشگران زیادی به عشق خوراکی‌ها و چشیدن طعم غذاهای خاص به مناطق مختلف سفر می‌کنند.
کشورهایی که با یک به‌روز‌رسانی روی سنت‌های غذایی خاص هر شهر و محله، منافع بی‌شماری برای مردم و سرزمین خود به جیب می‌زنند. توجه به این موضوع منجر به جذب گردشگران از سراسر جهان و رونق توریسم شده است.
به همین دلیل آشپزی علاوه بر معرفی فرهنگ و سنت‌های خاص کشورها، می‌تواند منبع بزرگ درآمدزایی و ارزآوری باشد.
رابطه گردشگری و خوراک‌شناسی
رستوران‌گردی برای بسیاری خانواده‌ها به تفریحی مفرح در آخر هفته‌ها تبدیل شده است. ملاقات اقوام، دوستان و همکلاسی‌ها در رستوران یا کافی‌شاپ اقدامی اجتماعی برای دوری از فاصله‌هایی است که شبکه‌های اجتماعی بر ما تحمیل کرده‌اند. دورهمی‌ها و بحث‌های دور یک میز با افراد مختلف، حتی معرفی غذاها و به اشتراک گذاشتن طعم‌هایی که از آن لذت برده‌ایم به رویه مطلوب گردشگری تبدیل شده است. حتی فراتر از این مبحث، می‌توان آن را به عنوان اقدامی تمدنی توصیف کرد. بله، میز سرو غذا بدون شک از متمدن‌ترین مکان‌های روی کره زمین است. سر همین میز مذاکرات فراوانی برای حل اختلافات انجام می‌شود؛ جملات زیبایی ردوبدل می‌شود یا برعکس.
گردشگران اشتیاقی وصف‌ناپذیر برای هزینه کردن در رستوران‌ها و خرید خوراکی‌ها دارند .نزدیک به دوسوم هزینه‌های سفر گردشگران به خوراک و سوغاتی‌های خوراکی تعلق می‌گیرد. به همین دلیل از سال ۱۴۰۰ فدراسیون گردشگری خوراک وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با چهار میز گردشگری «خوراک ایرانی»، «میز گردشگری خوراک ملل»، «میز نان و شیرینی» و میز «گرم‌نوش و سرد‌نوش» راه‌اندازی شد. تاکنون نقشه راه گردشگری خوراک ایران، اطلس جامع گردشگری خوراک ایران و موارد دیگری در حوزه اداره گردشگری داخلی وزارت تدوین و بهره‌برداری شده است. همچنین حدود ۴۰۰ رویداد داخلی و ۷ رویداد خارجی به منظور معرفی فرهنگ و ظرفیت‌های گردشگری خوراک ایران برگزار شده است.
طعم خوب یعنی غذای محلی
میزهای رستوران‌ها در مفاهیمی بالاتر، مکانی برای مراقبت از سلامت انسان به شمار می‌آید! مردم سراسر دنیا به دنبال طعم‌های تازه، ارگانیک، محلی و سلامت‌محور هستند. خوراک به هدفی برای نوآوری‌های توریستی و فرهنگی در میان اصناف تبدیل شده است.
این واقعیت که بیشتر جمعیت جوان، حتی مسن نگران تأثیر رژیم غذایی بر سلامت خود هستند، باید ما را به تفکر وا‌دارد. اکثریت ما نگران عادات غذایی خود در ارتباط با محیط زیست نیز هستیم؛ آنچه که بین شیوه‌های گردشگری مسئولانه و گردشگری خوراک ارتباطی تنگاتنگ برقرار می‌کند. این امر نشان‌دهنده جایگاه برجسته محصولات ارگانیک محلی است.
جمع‌بندی در مورد غذاهای محلی مازندران
تنوع غذاها در استان مازندران بسیار بالا بوده و از طعم و عطر منحصر‌به‌فردی برخوردارند. غذاهای ایرانی فارغ از هر شهر یا استانی که به آن تعلق دارند، بسیار خوشمزه و لذیذ هستند. تنوع غذا در ایران بسیار زیاد بوده و در این میان غذاهای محلی هر استان در جایگاه ویژه‌ای قرار دارند. یکی از معروف‌ترین و لذیذترین غذاهای محلی مربوط به استان مازندران بوده که رنگ و بوی آن هوش از سر آدمی می‌برد.
استان مازندران را می‌توان یکی از استان‌های زیبا و خوش آب‌و‌هوای شمال کشور دانست که سالانه پذیرای مسافران و گردشگران زیادی است. این استان علاوه بر آب‌و‌هوای پاک و طبیعت بکر از غذاهای خوش آبورنگ و لذیذی هم برخوردار بوده که نمی‌توان به هیچ عنوان آنها را از دست داد. غذاهای محلی مازندران از تنوع زیادی برخوردارند و طعم و مزه آنها واقعا بی‌نظیر است،
کهی انار
کهی انار یک غذای فوق‌العاده مفید و اصیل مازندرانی بوده که از ارزش غذایی بالایی برخوردار است. کهی در زبان مازندرانی به معنای کدو است، بنابراین مواد غذایی به کار رفته در این غذا شامل کدو حلوایی، انار، لوبیا چیتی، عدس، گردو، سیر، پیاز و ادویه می‌شود. کهی انار تمام مواد غذایی مقوی و سرشار از پروتئین و ویتامین را در خود جای داده است، از این رو برای افرادی که دچار کم‌خونی یا کمبود پتاسیم هستند، بسیار مفید است.
کهی پلا
نام کهی پلا شاید کمی عجیب به نظر برسد و به گوش ناآشنا باشد، اما این نام برای اهالی مازندران مژده یک غذای خوش‌طعم و لذیذ را خواهد داد. همانطور که گفته شد، کهی در زبان مازندرانی به معنای کدو بوده و پلا هم به معنی پلو است، بنابراین کهی پلا همان کدو پلو است. در ترکیب این غذای خوش آبورنگ مواد غذایی همانند کدو حلوایی رنده شده، برنج، گوشت چرخ کرده، پیاز، زیره، کره محلی و ادویه به کار می‌رود. توصیه می‌کنیم حداقل یکبار طعم کهی پلا مازندرانی را بچشید.
. دوپتی
دوپتی یکی از غذاهای محلی و سنتی مازندران است که از ترکیب دوغ، حبوبات و سیر داغ به وجود می‌آید. طبخ این غذا بسیار ساده بوده و به زمان زیادی برای پخت نیاز ندارد. دوپتی را برای خود و اعضای خانواده‌تان سرو کرده و از خوردن آن لذت ببرید.
آش گزنه
یکی دیگر از آش‌های منطقه مازندران که بسیار خوش‌طعم بوده و از خواص زیادی بهره‌مند است، آش گزنه نام دارد. خوردن آش گزنه به دلیل داشتن مواد غذایی همانند آرد گندم، عدس، لوبیا، نخود، باقلا، کدو حلوایی، چغندر، گشنیز، جعفری، ماست، سیر، نمک، فلفل و زردچوبه لذیذ بوده و برای بدن بسیار مقوی است. این آش را تهیه کرده و علاوه بر طعم از خاصیت آن هم بهره‌مند شوید.
ترش سماق
اگر به غذاهای ترش علاقه‌مند هستید، به هیچ عنوان خورشت ترش سماق را از دست ندهید. همانطور که از نام این خورشت مشخص است، ترش سماق به دلیل وجود سماق دارای طعم ترشی بوده و مواد غذایی به کار رفته در آن موجب شده‌اند که بسیار پرخاصیت و مقوی باشد.
برای تهیه این خورشت خوشمزه به سینه مرغ، سبزی خورشت، لوبیا قرمز، سیر، غوره، آبغوره، سماق و پیاز نیاز است. ترش سماق در وعده ناهار و با برنج سرو می‌شود و به دلیل وجود لوبیا قرمز و سبزی، ظاهری شبیه به قرمه سبزی دارد، اما طعم آن کاملا متفاوت است.
ترش ترشو
آش‌های خطه مازندران تمامی ندارد و هر کدام در نوع خود دارای طعمی بی‌نظیر و فوق‌العاده هستند. همانطور که از نام این غذا مشخص است، ترش ترشو دارای طعمی ترش و متفاوت بوده که باید حتما آن را امتحان کنید. برای طبخ این آش از مواد غذایی جعفری، گشنیز، تره، چغندر، کدو حلوایی، پیاز، سیر، سیب‌زمینی، دانه انار، رب انار ترش، برنج، روغن و نمک استفاده می‌شود. برای پخت این آش خوشمزه معمولا به یک ساعت و نیم الی ۲ ساعت زمان نیاز است.
ته چین گوشت
ته چین معمولا در بسیاری از استان‌ها طبخ می‌شود و در هر منطقه‌ای روش پخت متفاوتی دارد. ته چین گوشت مازندران بسیار متفاوت‌تر از ته چین‌هایی بوده که تابه‌حال میل کرده‌اید و حداقل یک بار ارزش امتحان کردن را دارد. مواد غذایی لازم برای این غذا شامل گوشت قرمز، برنج، سیب‌زمینی، چغندر، پیاز، آلو، نمک، فلفل و زردچوبه می‌شود.
صرف این غذا درصد بالایی از پروتئین‌های مورد نیاز بدن را تامین کرده و از خواص ارزشمندی برخوردار است. جالب است بدانید که مازندرانی‌ها این غذا را در بسیاری از مراسمات مذهبی مختلف و مناسبت‌های خاص طبخ می‌کنند.
کرک بپرس
کرک بپرس یکی دیگر از غذاهای محلی مازندران است که از آن با نام خوراک بادمجان و گوجه هم یاد می‌شود. برای تهیه این غذای لذیذ و مقرون به صرفه نیاز به گوجه‌فرنگی، بادمجان، رب گوجه فرنگی، پیاز، سیر، غوره، روغن و ادویه است.
. هاوریش کدو
یکی دیگر از غذاهای اصیل مازندرانی که بسیار پرطرفدار است و خیلی سریع هم آماده می‌شود را می‌توان هاوریش کدو معرفی کرد. برای تهیه این غذای مازندرانی باید کدو سبز، جعفری، تخم‌مرغ، سیر، پیاز، رب گوجه‌فرنگی، روغن و ادویه‌های مورد نیاز را با هم ترکیب کرده و پس از پخت، صرف کنید.
ملاقورمه
ملاقورمه از قدیمی‌ترین غذاهای محلی مازندران محسوب می‌شود و در میان اهالی این منطقه شهرت خاصی دارد. تهیه این غذا در عین خوشمزگی بسیار ساده بوده و مواد غذایی تشکیل‌دهنده آن شامل بادمجان، گوجه‌فرنگی، جعفری، گشنیز، نعنا، سیر، پیاز داغ، تخم‌مرغ، آبغوره، روغن، نمک، فلفل، زردچوبه و دارچین می‌شود. توصیه می‌کنیم این غذای مازندرانی را تهیه کرده و میل کنید.
میراث غذایی کشور؛ اهرمی اقتصادی
از منظر سرزمینی، میراث غذایی می‌تواند یک اهرم اقتصادی واقعی باشد؛ حتی میزان درآمدزایی از این راه می‌تواند بر صادرات محصولات دیگر پیشی بگیرد. حدود یک سوم از کل هزینه‌های گردشگری جهان به خرید محصولات غذایی اختصاص دارد. ترویج غذاهای محلی و ارائه محصولات از طریق برندسازی و ارائه تصاویری زیبا در حال تبدیل شدن به رقابت و چالشی در کشور ما و حتی جهان شده است. از این رو شاهد افزایش عجیب شمار فالوئرهای اینفلوئنسرهای غذا بویژه غذاهای محلی هستیم. غذا‌شناسی عامل تجلی فرهنگ هر خطه و بازارهای موادغذایی عناصر مهم فرهنگی و گردشگری هر محله هستند.
- نویسنده : سمانه اسلامی
