به گزارش ملکان،سرویس اقتصادی – سمانه اسلامی
هنگامی که وارد یک مغازه برنج فروشی می‌شوید، ممکن است با یک نوع برنج ایرانی مواجه شوید که هم کشت اول دارد و هم کشت دوم که قیمت‌های متفاوتی هم دارند. حتی ممکن است به اصطلاحاتی مثل دونوج یا راتون نیز برخورده باشید.
برنج کشت اول برنج
کشت اول همان برنجی است که کشاورزها بذر آن را از فروردین‌ماه آماده می‌کنند و در خردادماه می‌کارند. این برنج، بسته به مکان کشت، در مرداد یا اوایل شهریور برداشت می‌شود.
مراحل تولید برنج به ترتیب شامل آماده‌سازی بذر برنج، آماده نمودن خزانه، پاک‌سازی زمین خزانه، کاشت بذر در خزانه، شخم و کوددهی زمین اصلی، برداشت نشاء از خزانه، کاشت نشاء در زمین اصلی، آبیاری و وجین، سم‌پاشی و برداشت برنج و کمباین‌زنی می‌باشد. برنج بقیه مراحل را در کارخانه می‌گذراند.
برنج کشت دوم
وقتی برنج کشت اول برداشت شد، کشاورزها مجدداً زمین را شخم می‌زنند و برای سری دوم، بذرهای برنجی که از یک ماه قبل آماده کرده‌اند را می‌کارند. تمامی مراحل کاشت برنج همچون کشت اول عیناً تکرار می‌شود. به این نوع برنج، برنج کشت دوم می‌گویند. کشت این برنج در مازندران و به خصوص در شهرستان فریدونکنار مرسوم است. برنج کشت دوم در آبان ماه هر سال برداشت می‌شود. در استان گیلان برنج کشت دوم به علت سردی هوا کاشته نمی‌شود. اسامی برنج کشت دوم، طارم بینام و امرالهی می‌باشد دونوج یا کشت دوم برنج، یکی از روش‌های نوین کشاورزی در مناطق شمالی ایران به ویژه مازندران است که در سال‌های اخیر به دلیل مزایای فراوان آن مورد توجه کشاورزان و کارشناسان قرار گرفته است. این روش علاوه بر افزایش تولید و درآمد کشاورزان، به مدیریت بهینه منابع آب و خاک نیز کمک شایانی میکند .
آغاز برداشت «رتون» در ۴۰ هزار هکتار از شالیزارهای مازندران
برداشت محصول «رتون» به عنوان کشت دوم در شالیزارهای مازندران در حالی در ۴۰ هزار هکتار از اراضی سطح زیر کشت آغاز شده است که به گفته مسئولان جهاد کشاورزی استان، به دلیل با صرفه بودن این محصول و کاهش هزینه‌های تولید، این محصول در سال‌های آتی در سطح گسترده‌تری کشت شود. کشت و برداشت دومین محصول برنج که بدون نیاز به کاشت دوباره و تنها با استفاده از ساقه‌های باقی‌مانده از محصول اول انجام می‌شود، در چند سال اخیر به یکی از روش‌های موفقیت‌آمیز میان کشاورزان مازندرانی تبدیل شده است.
رمضانی، رئیس اداره برنج جهاد کشاورزی مازندران با اشاره به اهمیت کشت رتون و اقدامات صورت گرفته گفت:«در حال حاضر ۴۰ هزار هکتار از اراضی کشاورزی مازندران به کشت رتون اختصاص یافته است. اولین برداشت این محصول در روستای کمانکرکلا آغاز شده و تاکنون در سطح ۳۵ هکتار از اراضی شالیزار این منطقه، برداشت محصول صورت گرفته است.» وی با تأکید بر اینکه استقبال کشاورزان از این روش در سال‌های اخیر افزایش یافته است، افزود:«کشاورزان مازندرانی به دلیل مزایای اقتصادی و زمانی کشت رتون، در چند سال گذشته به این روش توجه بیشتری نشان داده‌اند. ما در جهاد کشاورزی نیز با ارائه آموزش‌ها و حمایت‌های لازم، سعی در افزایش آگاهی کشاورزان و توسعه این کشت داریم.» رمضانی با اشاره به مزایای اقتصادی این کشت گفت: رتون یک روش کم‌هزینه و پربازده برای کشاورزان است، چون در این روش، کشاورز نیازی به شخم‌زنی مجدد، بذرپاشی و دیگر مراحل آماده‌سازی زمین ندارد.
همین موضوع باعث می‌شود هزینه‌های تولید به میزان قابل‌توجهی کاهش یابد. در حال حاضر کشاورزان در مناطقی که از شرایط آبوهوایی مناسبی برخوردارند، می‌توانند در هر هکتار به طور متوسط ۴ تن محصول برداشت کننداین شیوه نه‌تنها به افزایش بهره‌وری کشاورزان کمک میکند، بلکه کاهش چشمگیری در هزینه‌های تولید و مصرف منابع آب دارد، در مناطقی مانند ساری، بابل، آمل و دیگر شهرستان‌های شمالی بشدت مورد استقبال قرار گرفته است.
دکتر عرب‌زاده، عضو هیأت علمی معاونت مؤسسه تحقیقات برنج کشور نیز با تأکید بر اهمیت این روش در مدیریت منابع و افزایش بهره‌وری گفت:«رتون یا به قول محلی‌ها دونوج، به فرآیندی گفته می‌شود که پس از برداشت محصول اول، ساقه‌های برنج مجدداً شروع به رشد می‌کنند و نیازی به بذرپاشی یا شخم‌زنی دوباره نیست. این یکی از دلایل اصلی جذابیت رتون است، چرا که باعث صرفه‌جویی در زمان و هزینه‌های آماده‌سازی زمین می‌شود.» وی در ادامه افزود:«کشت رتون در مناطقی که شرایط آبوهوایی مناسبی دارند، به کشاورزان این امکان را می‌دهد که با حداقل هزینه به محصول دوم دست یابند. این کشت می‌تواند نقش مؤثری در کاهش فشار بر منابع طبیعی مانند آب و خاک داشته باشد که این امر از دیدگاه زیست‌محیطی نیز بسیار مهم است.
وی با اشاره به مزایای اقتصادی کشت رتون تأکید کرد:«یکی از بزرگ‌ترین مزایای این روش، کاهش هزینه‌های تولید است. کشاورزان معمولاً برای کشت اول باید زمین را شخم بزنند، بذر بپاشند و آبیاری گسترده‌ای انجام دهند، اما در کشت رتون این مراحل حذف می‌شود و ساقه‌های باقی‌مانده از محصول اول، خود به خود رشد می‌کنند.»این کارشناس افزود:«کاهش هزینه‌ها می‌تواند بین ۳۰ تا ۴۰ درصد در مقایسه با کشت اول باشد.
علاوه بر این کشاورزان می‌توانند در یک بازه زمانی کوتاه‌تر (حدود ۴۵ تا ۶۰ روز) محصول دوم خود را برداشت کنند. این زمان کوتاه‌تر باعث می‌شود درآمد کشاورزان در همان فصل زراعی بیشتر شود.» این کارشناس به برخی چالش‌های کشت رتون نیز اشاره کرد و گفت:«یکی از چالش‌های اصلی کشت رتون، مدیریت صحیح منابع آب است. هر چند این روش نسبت به کشت اول به آب کمتری نیاز دارد، اما اگر در زمان‌های حساس مانند شروع رشد دوباره ساقه‌ها، آبیاری به درستی انجام نشود، ممکن است عملکرد محصول کاهش یابد.»
Bottom of Form
