به گزارش خبرنگار ملکان، سرویس اجتماعی – سمانه اسلامی
با وجود قرارگیری دریای خزر در همسایگی ایران و اهمیت آن در اقتصاد و معیشت ساکنان مناطق شمالی کشور، خبرهای ناگواری از کاهش چشمگیر صید ماهیان استخوانی در سواحل مازندران به گوش می‌رسد. تورهای خالی صیادان و افزایش بی‌رویه قیمت ماهی در بازار، زنگ خطری برای این اکوسیستم ارزشمند و جامعه صیادی به صدا درآورده است.
حدود یک ماه از آغاز صید ماهیان استخوانی از دریا در مازندران می‌گذرد، اما هنوز تورها نیمه‌خالی و کم‌ماهی از دریا جمع می‌شود، معیشت بیشتر صیادان نیز از رمق می‌افتد. موضوعی که سبب شد امسال نیز ضرب‌المثل سال به سال دریغ از پارسال توسط صیادان در هر صید زمزمه شود.
معیشت بیش از چهار هزار و ۲۰۰ ماهیگیر در قالب ۵۴ شرکت تعاونی صیادی پره در مازندران از طریق صید در دریای خزر تأمین می‌شود.
صیادان منطقه میانکاله مازندران می گویند: ماهیگیری شغل اصلی است و در سخت ترین شرایط آب و هوایی تلاش برای صید می کنند تا لذیذ ترین پروتئین دریایی را سر سفره های مردم عرضه کنند اما هر سال دریغ از پارسال، مقدار صید کاهش می یابد.به گفته آنان روزگاری آنقدر ماهی صید می شد که علاوه بر این که هر روز ناهار ماهی پلو بوده است، سهمیه ماهی خود را برای خانواده نیز می بردیم اما دریک دهه اخیرخود صیادان نیز برای درآمد بیشتر از خوردن ماهی خودداری می کنند. طبق برنامه کمیته مدیریت صید شیلات ایران فصل صید ماهیان استخوانی دریای خزر در مازندران امسال در سه تاریخ پانزدهم ۲۰ و ۲۵ مهر ماه تعیین شد. بر این اساس ۱۳ شرکت تعاونی پره منطقه میانکاله صید ماهیان استخوانی دریای خزر را امسال نیز همانند سالهای گذشته زودتر نسبت به منطقه مرکزی و غرب استان صید را شروع کردند.
کاهش صید ماهیان درشت استخوانی که در واقع گل سرسبد بازار ماهی‌فروشان در شمال کشور هستند، باعث شده تا قیمت این ماهیان بشدت افزایش یابد به طوری که در بازار ماهی‌فروشی ساری و فریدونکنار ماهی سفید و کفال با وزن یک کیلوگرم که بسیار کم است، به ترتیب ۱۵ میلیون ریال و هشت میلیون ریال رسیده است.
ماهی کپور دریایی که طبق آمار رسمی شیلات مازندران حدود ۵۰ درصد ماهی صید شده امسال را تشکیل میدهد در اوزان بیش از یک کیلویی چهار تا پنج میلیون ریال عرضه می‌شود.
ماهی سفید در وزن کمتر از ۶۰۰ گرم که تقاضای خرید هم بسیار کم است، تا چهار میلیون ریال در هر کیلو خرید و فروش می‌شود. بررسیها نشان میدهد که ماهی سفید برخلاف گونه کفال به دلیل داشتن تیغ‌‌های بسیار ریز فقط در وزن‌‌های بالا تقاضای خرید وجود دارد به همین دلیل کفال در جثه‌‌های ریز همواره بهتر از ماهیان سفید ریز خرید و فروش می‌شود.
آلودگی رودخانههای منتهی به خزر
در حالی که طبق بررسی های میدانی ۱۳ شرکت تعاونی پره صیادی در شرق مازندران به شدت با کاهش صید مواجه اند اما مدیر کل شیلات مازندران از افزایش پنج درصدی صید خبر می دهد،
قاسم کریم زاده با اشاره به صید ۲۷۰ تن ماهیان استخوانی از دریای مازندران، اظهار کرد: صیادان مازندرانی از ۱۵ مهرماه تاکنون این میزان ماهی را از دریای خزر صید و روانه بازار کردند که به لحاظ ارزش اقتصادی نیز حدود ۱۰ درصد بیشتر نسبت به مدت مشابه سال قبل است.
وی در عین حال ضمن تایید نارضایتی برخی از صیادان شرکت های تعاونی پره نسبت به خالی بودن تورهای ماهیگیری، توضیح داد: بر اساس بررسی های صورت گرفته به دلیل شرایط جوی نامساعد یعنی مواج بودن دریا و کاهش دمای آب دریا، صید در برخی از مناطق به خصوص شرق استان بسیار کم شده است.
مدیر کل شیلات مازندران با بیان این که کاهش صید به معنای کم شدن ذخیره ماهیان استخوانی در دریای خزر نیست، تصریح کرد: سیلاب و آلودگی رودخانه های منتهی به دریای خزر در استان نیز مزید بر علت کاهش صید شده است.
نمونه بارز آلودگی های رودخانه های مازندران در سال جاری رودخانه تلار است، سیاه شدن آب رودخانه تِلار طی هفته گذشته یک بار دیگر چالش‌های زیست‌محیطی و زخم‌های تحمیل شده بر پیکر رگ‌های مهم حیاتی مازندران را برجسته کرد.
تِلار از ارتفاعات سوادکوه سرچشمه می‌گیرد و پس از طی مسیری ۱۸۰ کیلومتری با عبور از شهرستان‌های سوادکوه، سوادکوه شمالی، قائمشهر، سیمرغ و بابلسر به دریای خزر می‌ریزد. نقش این رودخانه علاوه بر این که نقش مهمی در تأمین آب مورد نیاز بخش کشاورزی این شهرستان‌ها دارد، در کنار رودخانه های تجن، بابل‌رود، چشمه‌کیله، سردآبرود، چالوس، نکارود و هراز به عنوان رودخانه شیلاتی محسوب می شوند.
تعطیلی ۸۰ درصد شرکت تعاونی‌‌های صیادی
رئیس اتحادیه صیادی پره استان مازندران افزایش پنج درصدی صید را فقط منوط به چهار شرکت تعاونی در ساری و رامسر عنوان کرد و توضیح داد: حدود ۸۰ درصد شرکت تعاونی‌‌های صیادی پره استان اصلاً ماهی صید نکردند و تقریباً تعطیل هستند. خشایار نوایی با ذکر این نکته که فقط ۲ شرکت تعاونی ساری در یک روز بیش از هفت تن ماهی کپور صید کردند، افزود: شرکت‌‌های تعاونی رامسر نیز در یک دوره تورکشی حدود هفت سبد پر از مایه کفال و کپور صید کردند.
وی با بیان اینکه طبق بررسی تحقیقات اکولوژی دریای خزر و مشاهدات کیلکاگیران مازندران ماهی کفال، کپور و سفید در اعماق دریا به وفور وجود دارد، تصریح کرد: شرایط نامساعد آب و هوایی و مهم‌تر از همه آلودگی رودخانهها، از دلایل کاهشی شدن مقدار صید است.
به گفته نوایی، طبق اظهارات کیلکاگیران که در عمق دریا مشغول فعالیت هستند، هنگام بالا کشیدن تور وفور ماهیان کفال و سفید را تأیید می‌کنند. وی با اشاره به اینکه در دهه ۸۰ تا ۹۰ اتحادیه صیادی پره استان در هر فصل ۱۰ هزار تن انواع ماهی صید و ۲ تن خاویار استحصال می‌کردند، گفت: اما این مقدار صید به دلایل مختلف اعلام شده به صورت محسوس کاهش یافته است.
رئیس اتحادیه صیادی پره استان مازندران به مشارکت و همت اتحادیه و شیلات استان در تکثیر مصنوعی و رهاسازی انواع بچه ماهی بویژه گونه سفید و کپور اشاره کرد و گفت: طی سالهای
گذشته کم آبی و عمق کم آب در رودخانهها سبب شد تا علاوه بر برداشت بی رویه شن و ماسه، آلودگی‌‌های صنعتی و کشاورزی نیز بیشتر از گذشته خود را نشان بدهد و این مسأله موجب کاهش مهاجرت ماهیان مولد به رودخانهها شد.
افزایش چشم گیر قیمت ماهیان استخوانی درشت در بازار ماهی فروشان مازندران
بررسی های میدانی از بازار ماهی فروشی ساری و فریدونکنار نشان می دهد که ماهی سفید و کفال با وزن یک کیلو گرم که بسیار کم است به ترتیب ۱۵ میلیون ریال و هشت میلیون ریال رسیده است.
ماهی کپور دریایی که طبق آمار رسمی شیلات مازندران حدود ۵۰ درصد ماهی صید شده امسال را تشکیل می دهد در اوزان بیش از یک کیلویی چهار تا پنج میلیون ریال عرضه می شود.
یکی از حجره داران در بازار ماهی فروشی فریدونکنار گفت که قیمت ماهی سفید درشت به دلیل کاهش ناشی از صید و وجود تقاضای بالا از سوی افراد خاص طی ۲ روز اخیر ۱۴ تا ۱۵ میلیون ریال خرید و فروش شده است.
محمد بخشی با توضیح این که ۸۵درصد ماهی های صید شده ریز چثه است، ادامه داد: ماهی کفال درشت یک کیلو گرمی هشت میلیون ریال ولی همین گونه با وزن ۳۰۰ گرمی که تقاضا نیز وجود دارد، سه میلیون و ۵۰۰ هزار ریال است.
وی گفت: ماهی سفید در وزن کمتر از ۶۰۰ گرم که تقاضای خرید هم بسیار کم است، تا چهار میلیون ریال در هر کیلو خرید و فروش می شود.
بررسی های نشان می دهد که ماهی سفید بر خلاف گونه کفال به دلیل داشتن تیغ های بسیار ریز فقط در وزن های بالا تقاضای خرید وجود دارد به همین دلیل کفال در چثه های ریز همواره بهتر از ماهیان سفید ریز خرید و فروش می شود.
معیشت بیش از چهار هزار و ۲۰۰ ماهیگیر در قالب ۵۴ شرکت تعاونی صیادی پره در مازندران از طریق صید در دریای خزر تامین می شود. صید ماهیان استخوانی در دریای خزر در مازندران هر ساله از بیستم مهر آغاز می شود و تا اواخر فروردین سال آینده ادامه می یابد.
کاهش صید ماهیان استخوانی در دریای خزر، زنگ خطری برای این اکوسیستم ارزشمند و جامعه صیادی به صدا درآورده است. برای نجات دریای خزر و حفظ معیشت صیادان، باید اقدامات جدی و فوری در جهت کنترل آلودگی، حفاظت از زیستگاه‌های آبی و مدیریت صید صورت گیرد.
