به گزارش ملکان، سرویس اجتماعی – سمانه اسلامی
با گسترش روزافزون فناوری اطلاعات و ارتباطات، فضای مجازی به بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی انسان‌ها به ویژه کودکان و نوجوانان تبدیل شده است. این فضا در کنار فرصت‌های بینظیری که برای یادگیری و توسعه مهارت‌ها فراهم میکند، چالش‌ها و خطراتی نیز به همراه دارد.
اماازطرفی بایدبسترها والزامات این فضامهیاشود.به‌هرحال مانمی‌توانیم فضای مجازی رابه‌صورت کامل اززندگی کودکان‌ونوجوانان حذف کنیم، چراکه این نسل از طریق رسانه‌های اجتماعی با مطالب، مقالات، داستان‌‌ها، نقل‌قول‌ها و… مواجه میشوند و در بین آنها چیزهای خوبی هم یاد می‌گیرند. شاید یکی از جنبه‌‌های تاثیر دنیای شبکه‌های مجازی در آموزش، ارتقای استاندارد یادگیری است.ما منکر معایب و آسیب‌های فضای مجازی برای کودکان و نوجوانان نیستیم، اما این فضا برای آنان، منابع آموزشی بینظیری از طریق ویدئوها، بازی‌‌های آموزشی و برنامه‌های تعلیمی نیز فراهم میکند. از سوی دیگر، کودکان می‌توانند از این طریق مهارت‌های اجتماعی، ادراکی و زبانی خود را تقویت کنند. فضای مجازی همچنین ارتباطات اجتماعی را تقویت کرده و به کودکان و نوجوانان این امکان را می‌دهد که تجربیات و احساسات خود را با دوستان و خانواده‌شان به اشتراک بگذارند. شاید یکی دیگر از تاثیرات دنیای مجازی در آموزش را می‌‌توان در گسترش همین ارتباطات دانست. اما با همه این تفاسیر بهتر است که فرهنگ استفاده از این فضا را از سنین پایین‌تر برای این نسل تبیین کنیم.
تاثیرات مثبت در کنار معایب فضای مجازی
این مشکل زمانی عمق بیشتری پیدا می کند که کودکان در خانه های بسیاری از ما، بازی یا استفاده از برنامه های گوشی تلفن همراه را حتی به درس خواندن نیز ترجیح می دهند و مطالعه و درس خواندن زیر سایه سنگین گوشی های موبایل باقی می مانند و این امر، بحث و جدل های بسیاری را بین والدین و فرزندان در خانه ها ایجاد می کند.
محبوبیت فضای مجازی در آموزش زبانزد عام و خاص شده است. وجود برخی از ویژگی‌های آن، امکان یادگیری را برای دانشآموزان و نوجوانان فراهم کرده است. اما استفاده نادرست از اینترنت میتواند تضادهای تربیتی و فرهنگی بسزایی را برای کودکان و نوجوانان ایجاد کند. عزیزنجف‌پور، کارشناس فضای مجازی و دبیر شورای فضای مجازی دانشگاه‌آزاد با اشاره به ابعادحضور این نسل درفضای مجازی می‌گوید:«یکی ازابعاد این موضوع نفس حضور کودکان‌ونوجوانان در این فضاست و بعد دیگر آن، استفاده از فضای مجازی به‌عنوان بستری برای آموزش است. در باب محور اول از آنجا که ما دارای سکوهای بومی جامعی نیستیم و امکان تنظیم‌گری، رگولاتوری، اختصاصی و حیطه‌بندی کردن محتواها را نداریم، به رها شدن کودکان و نوجوانان در این فضا منجر می‌شود که برای این نسل مناسب نیست.» بنابراین ارزیابی تاثیرات مثبت و منفی فضای مجازی بر کودکان‌ونوجوانان و شناخت ویژگی‌های آنان برای حضور در این فضا نیز حائز اهمیت است.
اما آنچه بیشتر از همه بر اعتیاد کودک به فضای مجازی می افزاید، بی تفاوتی والدین نسبت به آنهاست؛ والدین توجهی نمی کنند چرا کودکشان ساعت ها از وقت خود را صرف گذراندن در گوشی موبایل می کند و آیا ورود او به فضای مجازی و دیدن برخی برنامه ها تبعات ناخوشایندی برای کودکشان رقم نخواهد زد؟
در این خصوص معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی مازندران به مناسبت هفته کودک در خصوص اقدامات لازم برای جلوگیری از مشکلات جسمی، روحی و روانی کودکان استان توضیح داد.
رضا صفری عربی گو با اشاره به اینکه از چهاردهم مهرماه بمدت هفت روز “هفته ملی کودک” نامگذاری شده است، افزود: کودکان از جمله اقشار ارزشمند در جامعه به شمار می روند که آینده هر کشور در گرو توجه و پرورش این قشر است و در همین راستا می بایست به سلامت کودکان چه سلامت جسمی چه سلامت روانی و چه سلامت اجتماعی توجه ویژه ای شود.
وی ادامه داد: برای این منظور از سوی وزارت بهداشت مراقبت های متنوعی پیش بینی شده است که براساس گرو های سنی مختلف این مراقبت ها از قبیل واکسیناسیون و مراقبت های تکاملی ارائه می شود.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی مازندران اظهار داشت: در این بین با توجه به شرایط و عصر حاضر تکامل روحی و روانی کودکان می بایست بیشتر مورد توجه قرار گیرد به طوریکه این امر باعث شده تا از اختلالات غیر قابل درمان که در گذشته وجود داشته با اجرای غربالگری، تشخیص زودرس و درمان های بموقع قابل درمان شود و این افراد به جامعه برگردند.
وی یکی از عوامل بروز اختلالات کودکان درعصر حاضر را آسیب های اجتماعی برشمرد و گفت: شرایط این روزهای دنیا به سمتی است که کودکان با آسیب های اجتماعی مواجه هستند و دراین بین نقش مربیان بهداشت و مدارس و والدین در دور نگه داشتن کودکان از این آسیب های حائز اهمیت است.
صفری عربی اظهار کرد: در اختیار قرار دادن دستگاه های الکترونیک و مواجه با فضای مجازی از این دست آسیب های اجتماعی است که باید دقت لازم در این زمینه انجام شود.
حضور فعال پلتفرم‌ها برای آموزش مجازی
رسانه‌های اجتماعی می‌توانند تاثیرات مثبتی ازجمله کمک به کودکان‌ونوجوانان در یادگیری، نحوه برقراری ارتباط با دیگران و… به دنبال داشته باشند. اما اگر مطالبی که در فضای مجازی منتشر می‌شود بیشتر جنبه آموزشی داشته باشد، میتواند به مدیریت هرچه‌بهتراین فضاکمک کند.البته نجف‌پور براین باوراست که این حوزه بسیارخالی وپربازار است وبخش خصوصی و مجموعه‌هایی که دنبال آموزش و تجارت در این خصوص هستند،می‌توانند کارهای بسیار مفیدی در این عرصه انجام دهند. او ضمن بیان حضور فعال برخی مجموعه‌ها در حوزه آموزش می‌گوید: «البته بسیاری از مجموعه‌ها در حال تولید فیلم‌ها و محتواهایی برای این قشر هستند. بااین‌حال بازه به حدی گسترده است که سایر بخش‌های صنعت نیز می‌توانند به این حوزه ورود پیدا کنند و در حوزه آموزش مجازی به دانشآموزان پلتفرم، محتوا و برنامه دهند.» به‌هرحال تکنولوژی بیشتر از آن‌که ذاتا فناورانه باشد، ماهیتی اخلاقی، فرهنگی و انسانی دارد و به خودی خود مخرب نیست، بلکه نحوه استفاده از آن بسیار مهم است. یادمان باشد که بشر هیچ راه فراری از ابزار‌های تکنولوژیک ندارد و باید همزیستی مسالمت‌آمیزی را با ابزار تکنولوژیک پیدا کند.
الزامات استفاده از فضای مجازی برای آموزش کودکان‌ونوجوانان
ارائه پلتفرم‌های مناسب
تولیدمحتوای مناسب و صحیح
توسعه و تربیت مربیان و مدیران کارآمد در این حوزه
وجود سازمان تنظیم‌گری و رگولاتوری توانمند زیر نظر وزارت آموزش‌وپرورش
