به گزارش ملکان: سرویس اجتماعی – سمانه اسلامی
استان مازندران، با وجود برخورداری از بارندگیهای فصلی، به دلیل عوامل مختلفی از جمله افزایش جمعیت، توسعه صنعت گردشگری، روشهای سنتی آبیاری و کمبود زیرساختهای مناسب، با بحران کمبود آب مواجه است. بر اساس اظهارات مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مازندران، سرانه مصرف آب در این استان به طور قابل توجهی بالاتر از میانگین جهانی و ایران است. این در حالی است که استان مازندران با کمبود منابع آب شیرین مواجه است و بخش عمدهای از آب مصرفی از منابع زیرزمینی تامین میشود سرانه مصرف آب در مازندران به طور متوسط ۲۰۰ لیتر در روز است که بسیار بالاتر از استاندارد جهانی و ایران است. در برخی مناطق این میزان حتی به ۴۰۰ لیتر در روز نیز میرسدبحران آب در مازندران یک چالش جدی است که نیازمند اقدامات فوری و موثر است.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مازندران گفت: میانگین سرانه مصرف آب آشامیدنی شهروندان مازندران ۲۰۰ لیتر در یک شبانهروز است که بالاتر از میانگین سرانه جهان و ایران است.
با بیان اینکه بررسی آمار شاخصهای آب و فاضلاب شهری نشانمی دهد که سرانه مصرف آب در ایران بیش از میانگین جهانی است، اظهار کرد: میانگین سرانه مصرف آب آشامیدنی در جهان ۱۵۰ لیتر و در ایران حدود ۱۸۰ لیتر است. اما این رقم برای مازندران ۲۰۰ لیتر است که در برخی از مناطق بالادست استان به ۴۰۰ لیتر در هر شبانهروز هم میرسد.
وی نیاز آبی این استان را بیش از ۱۵ هزار لیتر در ثانیه عنوان کرد و افزود: در حال حاضر حدود ۱۳ هزار لیتر در ثانیه آب آشامیدنی در مازندران تولید و استحصال میشود که برای تامین آب مورد نیاز و رفع کمبود در این بخش، مهار آبهای سطحی باید با جدیت بیشتر در دستور کار قرار گیرد.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مازندران با بیان اینکه حدود ۱۲ درصد از آب آشامیدنی استان از آبهای سطحی تامین میشود، خاطرنشان کرد: ۸۸ درصد آب آشامیدنی مصرفی شهروندان مازندران به واسطه ۷۴۰ حلقه چاه و ۳۷۳ چشمه از منابع زیرزمینی تامین میشود.
برارزاده با اشاره به سهم بالای تأمین آب آشامیدنی استان از منابع زیرزمینی تصریح کرد: برداشت آب از منابع زیرزمینی علاوه بر پیامدهای محیط زیستی از نظر پایداری تامین آب نیز میتواند مشکلاتی را ایجاد کند. معمولا در زمان بارندگی با کدورت آب و هنگام قطع برق نیز با خرابی پمپها مواجه میشویم که تامین آب از منابع زیرزمینی را با مشکل مواجه میکند. بر همین اساس مدیریت و مهار آبهای سطحی ضروری است.
وی از شناسایی ۷۵۳ فقره انشعاب غیرمجاز آب در چهار ماه نخست امسال خبر داد و گفت: از ابتدای امسال تا پایان تیر، بیش از هشت هزار فقره انشعاب جدید آب به مردم این استان واگذار شد.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مازندران بر لزوم توجه به مصرف بهینه و صرفهجویی در مصرف آب آشامیدنی تاکید کرد و افزود: استفاده درست و بهینه از آب آشامیدنی در بستر قانون با اخذ مجوزهای لازم از شرکت آب و فاضلاب برای صیانت از حقوق همه مشترکان درخواست و نکته مورد تاکیدی است که انتظار داریم همه شهروندان به آن توجه داشته باشند.
به گفته برارزاده بر اساس آمارهای موجود در حال حاضر شهر گزنک آمل کممصرفترین شهر استان در مصرف آب آشامیدنی است.
پیامدهای بحران آب
کمبود آب باعث ایجاد تنشهای اجتماعی بر سر دسترسی به آب شده است. کمبود آب، کاهش تولیدات کشاورزی و افزایش قیمت محصولات کشاورزی ، خشک شدن تالابها و رودخانهها ، کاهش پوشش گیاهی به دلیل کمبود آب، فرسایش خاک و تخریب زمینهای کشاورزی میشود . نفوذ آلودگیهای صنعتی و کشاورزی به آبهای زیرزمینی، سلامت انسانها و محیط زیست را به خطر میاندازد. بحران آب در مازندران یک چالش جدی است که نیازمند اقدامات فوری و هماهنگ همه دستگاهها و آحاد مردم است. با اتخاذ راهکارها میتوان به مدیریت بهتر منابع آب و کاهش اثرات سوء کمبود آب کمک کرد. همچنین، توجه به ابعاد اجتماعی، اقتصادی و زیستمحیطی این بحران، ضروری است تا بتوان به یک راه حل پایدار دست یافت
عوامل موثر بر بالای بودن سرانه مصرف آب در مازندران چندین عامل دست است تا سرانه مصرف آب در مازندران به این اندازه بالا باشد. برخی از مهمترین این عوامل آب و هوای گرم و مرطوب مازندران باعث افزایش تعریق و نیاز به آب بیشتر برای مصارف خانگی و کشاورزی میشود. مازندران به عنوان یکی از قطبهای گردشگری ایران، جمعیت شناوری را در طول سال پذیرا است که این امر باعث افزایش تقاضا برای آب میشودو روشهای سنتی آبیاری در کشاورزی مازندران مانند آبیاری غرقابی و همچنین عدم آگاهی مردم نسبت به اهمیت آب و روشهای صرفهجویی در مصرف آن، یکی دیگر از عوامل موثر بر این موضوع است. وجود نشتی در شبکههای توزیع آب، پایین بودن تعرفه آب در مقایسه با سایر کالاها، انگیزهای برای صرفهجویی در مصرف آب ایجاد نمیکند . رشد جمعیت در مازندران نیز به افزایش تقاضا برای آب دامن زده است.
مازندران افزون بر سه هزار روستای بالای ۲۰ خانوار دارد. شرکت آب و فاضلاب مازندران یک میلیون و ۱۰۲ هزار مشترک را در ۵۸ شهر و یکهزار و ۶۷۸ روستا زیر پوشش دارد. برای تامین آب آشامیدنی ساکنان مازندران از آبهای سطحی طرح جامعی شامل ۹ مجتمع آبرسانی توسط شرکت ب منطقهای مازندران تدوین شده که سال ۱۳۹۴ به تصویب شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور رسید و بر اساس آن قرار است حدود ۱۶ متر مکعب در ثانیه آب تصفیه و ۵۵۰ هزار متر مکعب مخزن و یکهزار کیلومتر خط انتقال نیز ایجاد شود.